Trong tháng đầu tiên, bé sẽ cười toe toét và nhăn nhó nhưng đó giống như những phản xạ nguyên thủy sau sinh. Sau đó, từ tháng thứ 2 trở đi, những nụ cười và nhăn nhó này sẽ chuyển sang những tín hiệu thực sự về niềm vui và sự thân thiện chứ không còn là những phản xạ nữa.
Khi được 2 tháng tuổi, bé sẽ dành phần lớn thời gian mỗi ngày để quan sát và lắng nghe những người xung quanh. Bé học được rằng người xung quanh bé sẽ giúp bé giải trí, vỗ về bé, cho bé bú và làm cho bé cảm thấy thoải mái. Cùng tìm hiểu rõ hơn về sự phát triển cảm xúc và giao tiếp xã hội của trẻ 3 tháng tuổi nhé!
Các cột mốc phát triển về cảm xúc và giao tiếp xã hội quan trọng của trẻ trong 3 tháng đầu đời
Các mốc phát triển của trẻ 3 tháng tuổi về cảm xúc và giao tiếp xã hội quan trọng bao gồm:
- Bắt đầu biết cười
- Thích chơi với người khác và có thể khóc khi ngừng chơi
- Trẻ giao tiếp và biểu cảm hơn bằng khuôn mặt và cơ thể
- Trẻ bắt chước một số chuyển động và nét mặt của bạn.
Nụ cười đáng yêu đầu tiên của con
Nếu bạn đã nhìn thấy nụ cười đáng yêu đầu tiên của con mình thì bạn biết đó là bước ngoặt lớn đối với cả bạn và con. Tất cả những đêm mất ngủ và những lo lắng, vất vả trong suốt những tháng đầu tiên sau sinh đột nhiên trở nên đáng giá. Bạn sẽ mong muốn làm mọi thứ để luôn nhìn thấy nụ cười đáng yêu đó.
Bé sẽ bất ngờ phát hiện ra rằng chỉ cần cử động môi là bé có thể “trò chuyện” với bạn. Việc mỉm cười cũng sẽ mang lại cho bé một cách khác ngoài việc khóc để bày tỏ nhu cầu của mình.
Trẻ càng gắn bó với bạn và nụ cười của bạn cũng như thế giới xung quanh trẻ thì sự phát triển trí não của trẻ càng tiến bộ. Sự phát triển về giao tiếp xã hội của trẻ làm cho trẻ ngày càng thích thú với sự giao tiếp này. Mở rộng thế giới của trẻ bằng sự giao tiếp xã hội là niềm vui cho cả hai bạn và quan trọng đối với sự phát triển chung của trẻ.
Lúc đầu, bé có thể mỉm cười với bạn mà không nhìn vào mắt bạn, nhưng đừng lo lắng. Sau khoảng thời gian bạn và bé quen nhau, bé sẽ dần dần nhìn vào mắt bạn trong khoảng thời gian ngày càng dài hơn.
Những nụ cười đầu tiên đáng yêu của con
Nụ cười “nói chuyện”
Trẻ 3 tháng tuổi sẽ thành thạo về nụ cười “nói chuyện”. Đôi khi, bé sẽ bắt đầu "cuộc trò chuyện" bằng một nụ cười rạng rỡ và ríu rít để thu hút sự chú ý của bạn. Những lần khác, bé sẽ nằm chờ, quan sát khuôn mặt của bạn cho đến khi bạn nở nụ cười đầu tiên, sau đó, bé sẽ đáp lại sự nhiệt tình của bạn.
Toàn bộ cơ thể của trẻ sẽ tham gia giao tiếp. Bàn tay của trẻ sẽ mở rộng, một hoặc cả hai cánh tay sẽ nâng lên và các tay chân của trẻ sẽ vận động. Các thay đổi trên khuôn mặt của trẻ cũng có thể phản ánh chuyển động của bạn, đặc biệt nếu bạn lè lưỡi!
Giống như người lớn, trẻ nhỏ sẽ thích một số người nhất định. Và người trẻ yêu quý nhất đương nhiên sẽ là bố mẹ. Lúc đầu, ông bà hoặc những người trông trẻ quen thuộc có thể nhận được một nụ cười ngập ngừng, sau đó là những lời thủ thỉ và nói chuyện bằng cơ thể của trẻ. Ngược lại, người lạ có thể chỉ nhận được một cái nhìn tò mò hoặc một nụ cười thoáng qua. Hành vi chọn lọc này cho thấy trẻ đang bắt đầu nhận ra người đối diện là ai.
“Trò chuyện” với anh chị em
Khi được khoảng 3 hoặc 4 tháng tuổi, trẻ sẽ trở nên tò mò với những đứa trẻ khác. Nếu chúng có anh chị em, bạn sẽ thấy bé cười rạng rỡ khi anh chị em nói chuyện với chúng. Niềm đam mê này sẽ tăng lên khi bé lớn hơn.
Những trao đổi ban đầu này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển về mặt xã hội và cảm xúc của trẻ. Bằng cách đáp lại nụ cười của trẻ một cách nhanh chóng và nhiệt tình cũng như lôi kéo trẻ vào những “cuộc trò chuyện” này, bạn sẽ cho trẻ biết rằng trẻ quan trọng đối với bạn, trẻ có thể tin tưởng bạn và trẻ có khả năng kiểm soát nhất định trong cuộc sống của chính mình. Bằng cách nhận ra tín hiệu của trẻ khi trẻ “nói chuyện”, bạn cũng nên thể hiện sự quan tâm và đánh giá cao trẻ. Điều này góp phần phát triển lòng tự trọng của trẻ.
Cách con bạn truyền đạt nhu cầu
Khi bé lớn lên, khả năng giao tiếp sẽ thay đổi tùy theo nhu cầu và mong muốn của bé. Hàng ngày, bạn sẽ thấy bé có 3 mức độ nhu cầu chung, mỗi mức độ thể hiện một khía cạnh khác nhau trong tính cách của bé:
- Khi nhu cầu của bé cấp bách - chẳng hạn như đói hoặc đau - bé sẽ cho bạn biết. Bé sẽ cho bạn biết bằng cách la hét, khóc hoặc sử dụng ngôn ngữ cơ thể. Theo thời gian, bạn sẽ nhanh chóng học cách nhận ra những tín hiệu này và đáp ứng những nhu cầu cấp bách đó của trẻ.
- Khi con bạn đang ngủ yên hoặc tỉnh táo và tự mình chơi, hãy yên tâm rằng bạn đã đáp ứng mọi nhu cầu của con vào lúc này. Đây là thời gian để bạn nghỉ ngơi. Việc bé chơi một mình mang đến cho bạn những cơ hội tuyệt vời để quan sát cách con bạn phát triển các kỹ năng mới quan trọng như với đồ vật, theo dõi đồ vật hoặc sử dụng tay. Những hoạt động này tạo tiền đề cho quá trình tự xoa dịu bản thân, giúp trẻ ổn định tâm lý và cuối cùng là sẽ ngủ ngon suốt đêm. Đây là những kỹ năng đặc biệt quan trọng cần học đối với những em bé hay khóc và khó dỗ dành.
- Mỗi ngày sẽ có những khoảng thời gian bé được đáp ứng những nhu cầu rõ ràng nhưng bé vẫn quấy khóc. Bé có thể rên rỉ, có những cử động kích động. Việc chơi cùng bé, nói chuyện, ca hát, lắc lư và bế bé trên tay và đi dạo có thể giúp ích. Nhiều lúc bạn chỉ cần đặt trẻ ở một tư thế khác hoặc bạn nói chuyện ồn ào lên với trẻ cũng có thể hiệu quả. Tuy nhiên, việc bạn dỗ dành trẻ đôi khi chỉ có tác dụng trong giây lát mà thôi và sau đó trẻ vẫn sẽ tiếp tục quấy khóc và đòi hỏi nhiều sự chú ý hơn. Chu kỳ này có thể tiếp tục cho đến khi bạn để trẻ khóc vài phút hoặc đánh lạc hướng trẻ bằng điều gì đó khác - chẳng hạn như đưa trẻ ra ngoài.
Khi cố gắng hết sức đáp ứng những nhu cầu này của trẻ bằng những cách nêu trên, cả bé và bạn sẽ hiểu được nhau. Bạn sẽ khám phá ra con bạn thích được đu đưa như thế nào, thích những khuôn mặt hay giọng nói vui nhộn ra sao. Bé cũng sẽ biết phải làm gì để bạn có thể đáp ứng đúng yêu cầu của mình.
Khi con bạn không ngừng khóc?
Có những lúc bạn có thể cảm thấy bực bội, thậm chí tức giận khi con bạn không ngừng khóc. Điều tốt nhất bạn có thể làm là nhẹ nhàng đặt bé trở lại cũi và tự mình nghỉ ngơi một chút.
Điều quan trọng nhất là bạn không được rung lắc trẻ hoặc đánh trẻ. Mối nguy hiểm từ việc rung lắc trẻ là rất lớn và có thể khiến trẻ bị tổn thương não nghiêm trọng. Trẻ bị rung lắc là một dạng bạo lực trẻ em, và vẫn tiếp tục là vấn đề nhức nhối trên toàn thế giới.
Nếu bé vẫn còn khóc nhiều mà không rõ nguyên nhân, hãy đưa đi khám bác sĩ nhi khoa. Bác sĩ có thể tự vấn cho bạn cách vượt qua những giai đoạn này. Sau đó, bạn hãy chia sẻ những cách dỗ dành này với người chăm sóc trẻ.
Trong 3 tháng đầu đời, trẻ sẽ không ngừng phát triển cả về mặt thể chất lẫn cảm xúc. Hi vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích về các cột mốc phát triển của trẻ 3 tháng tuổi về cảm xúc và giao tiếp xã hội, giúp bạn hiểu và chăm sóc trẻ tốt hơn trong những năm tháng đầu đời.
Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam
Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam, nơi chăm sóc sức khỏe trẻ em đáng tin cậy ngay tại trung tâm quận 7.
Với đội ngũ chuyên môn Nhi khoa nhiều năm kinh nghiệm bao quát tất cả các lĩnh vực nhi khoa, Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam là lựa chọn chăm sóc sức khỏe cho bé thuận tiện và đáng tin cậy:
- Vị trí ngay trung tâm Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Quận 7
- Bệnh viện chuyên về Sản – Nhi – IVF có hệ thống phòng khám Nhi đa dạng và chuyên sâu cho trẻ từ sơ sinh đến 16 tuổi
- Dịch vụ khám ngoài giờ thuận tiện cho Quý phụ huynh
- Giờ hoạt động Phòng khám Nhi: T2 - T7, 7:30 – 19:30 và Tiêm chủng: T2 - T7, 7:30 – 16:30
- Hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn hiện đại hàng đầu đảm bảo sự an toàn của khách hàng, đặc biệt là trẻ nhỏ
Tại Bệnh viện Phương Nam, tại Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam, trẻ được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện theo từng mốc độ tuổi quan trọng suốt thời gian trưởng thành:
- 5 mốc độ tuổi quan trọng của trẻ cần được theo giám sát: Sơ sinh - Nhũ nhi (1 tuần tuổi - 12 tháng), Mầm non (12 tháng – 3 tuổi), Trẻ mẫu giáo (3 – 6 tuổi),
- Tuổi đi học (6 - 12 tuổi), và Tuổi teen (12 - 16 tuổi)
- Chương trình Nhi Khoa Phát Triển tiên phong tại Việt Nam
- Chương trình tầm soát, điều trị tiêu hoá cho trẻ em và nội soi tiêu hoá nhi
- Tầm soát, điều trị các vấn để về nội tiết và dậy thì sớm
- Chương trình tiêm chủng theo độ tuổi có bác sĩ Nhi tư vấn
- Chương trình tái khám và theo dõi dành riêng cho trẻ sinh non và trẻ sơ sinh nguy cơ cao
- Tầm soát và điều trị các vấn đề về dinh dưỡng trẻ em
Chúng tôi mang đến trải nghiệm chăm sóc sức khỏe thoải mái và bổ ích cho gia đình với Bác sĩ thân thiện, cởi mở, sẵn sàng dành thời gian tư vấn và đồng hành cùng gia đình; và hướng dẫn trẻ và bố mẹ cách duy trì lối sống lành mạnh hằng ngày cho con bên cạnh việc tư vấn bệnh lý.
Nguồn Chăm sóc em bé và trẻ nhỏ của bạn (Bản quyền © 2019 Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ)