Trong những tuần đầu tiên khi mới chào đời, trẻ sơ sinh có nhiều cử động giống như phản xạ. Điều này có nghĩa là bé không chủ động vận động như vậy, mà là làm theo bản năng phản xạ. Chẳng hạn như nếu bạn đưa ngón tay vào miệng trẻ, trẻ sẽ tự động, trẻ nhắm chặt mắt khi chiếu sáng trực tiếp vào mắt... Biết được những phản xạ sơ sinh sẽ giúp cha mẹ bớt hoang mang và đồng hành cùng con tốt hơn trong những ngày đầu đời.
Một số phản xạ vẫn còn ở trẻ sơ sinh trong nhiều tháng sau đó, trong khi những phản xạ khác biến mất sau vài tuần. Dưới đây là một số điều bạn có thể theo dõi ở con mình:
Phản xạ sơ sinh
Sau đây là một số phản xạ bẩm sinh bình thường mà bạn sẽ thấy trong những tuần đầu tiên. Không phải tất cả trẻ sơ sinh đều có và không còn những phản xạ này cùng một lúc, nhưng bảng này sẽ cho bạn biết khoảng thời gian tương đối.
| Phản xạ |
Độ tuổi xuất hiện phản xạ |
Tuổi khi phản xạ biến mất |
| Phản xạ bước |
Ngay sau sinh |
2 tháng |
| Phản xạ tìm kiếm |
Ngay sau sinh |
4 tháng |
| Phản xạ cầm nắm |
Ngay sau sinh |
5-6 tháng |
| Phản xạ Moro |
Ngay sau sinh |
2 tháng |
| Phản xạ phòng vệ (phản xạ cổ không đối xứng) |
Ngay sau sinh |
5-7 tháng |
| Phản xạ nắm cây trồng |
Ngay sau sinh |
9-12 tháng |
Chi tiết về một số phản xạ thường gặp như sau:
1. Phản xạ sơ sinh tìm kiếm
Em bé sinh ra đã có phản xạ tìm kiếm. Bé sẽ quay đầu và mở miệng theo hướng được vuốt ve, mỗi khi bạn chạm vào môi hoặc miệng bé. Điều này giúp bé tìm thấy núm vú để bú.
2. Phản xạ mút ở trẻ sơ sinh
Mút là một phản xạ sinh tồn, xuất hiện ngay cả trước khi sinh. Một số bà mẹ khi siêu âm thai đã có thể đã thấy con mình mút ngón tay cái.
Sau sinh, lúc núm vú và quầng vú đã nằm sâu trong miệng bé, bé sẽ tự động bắt đầu bú. Việc bú này thực ra có hai giai đoạn như sau:
- Đầu tiên, môi bé bao quanh quầng vú. Núm vú được đặt sâu vào miệng, ở vị trí giao nhau của vòm miệng cứng và vòm miệng mềm (hay còn gọi là khẩu cái cứng, khẩu cái mềm). Đồng thời, bé sẽ ấn vú vào giữa lưỡi và vòm miệng để ép sữa ra ngoài.
- Sau đó, ở giai đoạn thứ hai là hành động vắt sữa. Lưỡi di chuyển từ quầng vú đến núm vú. Toàn bộ quá trình này được hỗ trợ bởi lực hút giữ chặt vú vào miệng trẻ.
Việc phối hợp các động tác mút nhịp nhàng này với nhịp thở và nuốt là một nhiệm vụ tương đối phức tạp đối với đứa trẻ mới chào đời. Vì vậy, mặc dù đây là phản xạ sơ sinh nhưng ban đầu không phải bé nào cũng bú hiệu quả. Tuy nhiên, khi luyện tập, phản xạ sẽ trở thành một kỹ năng mà tất cả trẻ đều có thể làm tốt.
Phản xạ tìm kiếm, phản xạ mút và hành động đưa tay lên miệng được coi là tín hiệu đòi ăn trong những tuần đầu tiên sau khi sinh. Sau này, khi việc bú mẹ đã ổn định, em bé của bạn sẽ bắt đầu sử dụng những động tác này để tự trấn an bản thân. Bé cũng có thể được dỗ dành bằng núm vú giả hoặc mút ngón tay.
Bú mút là phản xạ sinh tồn của trẻ sơ sinh
3. Phản xạ Moro hay "giật mình"
Một phản xạ sơ sinh rất kịch tính trong vài tuần đầu tiên là phản xạ Moro. Nếu đầu của bé thay đổi vị trí đột ngột hay ngả về phía sau; hoặc nếu bé giật mình vì âm thanh ồn ào hay điều gì bất ngờ, bé sẽ dang rộng tay, chân và cổ rồi nhanh chóng khép hai tay lại với nhau. Nhiều bé thậm chí có thể khóc rất to.
Mỗi trẻ sẽ có mức độ phản xạ Moro khác nhau, thường đạt đỉnh điểm trong tháng đầu tiên và bắt đầu biến mất sau khoảng hai tháng.
4. Phản xạ phòng vệ (phản xạ cổ không đối xứng)
Một phản xạ sơ sinh khác là phản xạ phòng vệ. Bạn có thể nhận thấy rằng khi đầu bé quay sang một bên, cánh tay tương ứng của bé sẽ duỗi thẳng, còn cánh tay đối diện sẽ cong lại, giống như bé đang đấu kiếm. Tuy nhiên, bạn có thể không nhìn thấy phản xạ này vì nó rất tinh tế và nếu con bạn bị quấy rầy hoặc khóc, bé có thể không thực hiện phản xạ đó. Nó biến mất khi trẻ được 5 đến 7 tháng tuổi.
Cả phản xạ Moro và phản xạ phòng vệ đều phải xuất hiện đều ở cả hai bên cơ thể. Nếu bạn nhận thấy phản xạ có vẻ khác ở một bên hoặc em bé di chuyển một bên cơ thể tốt hơn bên kia, hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa.
5. Phản xạ cầm nắm và phản xạ nắm cây trồng
Bạn sẽ thấy một phản xạ sơ sinh khác. Khi vuốt ve lòng bàn tay của bé, bé ngay lập tức nắm lấy ngón tay bạn. Hoặc nếu đè nhẹ vào lòng bàn chân của bé, bạn sẽ thấy các ngón chân của bé cụp chặt lại.
Trong vài ngày đầu tiên sau khi sinh, khả năng cầm nắm mạnh đến mức dường như bé có thể tự giữ được trọng lượng cơ thể của mình. Tuy nhiên, đừng cố gắng để bé làm như vậy vì bé không kiểm soát được phản xạ này và có thể buông tay đột ngột.
6. Phản xạ sơ sinh kỳ diệu - Trẻ bước đi
Tài năng đặc biệt khác của bé là bước đi. Tất nhiên, bé không đủ cứng cáp để đỡ được trọng lượng cơ thể, nhưng nếu bạn giữ bé dưới cánh tay (cẩn thận đỡ đầu bé) và để lòng bàn chân bé chạm vào một bề mặt phẳng, bé sẽ đặt một chân lên trước chân kia và bước đi bộ.
Phản xạ bước đi sẽ giúp trẻ sơ sinh bò lên vú mẹ ngay sau khi sinh, ở thời điểm được đặt nằm trên bụng mẹ. Phản xạ này thường biến mất sau 2 tháng, sau đó xuất hiện trở lại lúc bé gần 1 tuổi, dưới dạng tập đi thực sự.
Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam
Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam, nơi chăm sóc sức khỏe trẻ em đáng tin cậy ngay tại trung tâm quận 7.
Với đội ngũ chuyên môn Nhi khoa nhiều năm kinh nghiệm bao quát tất cả các lĩnh vực nhi khoa, Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam là lựa chọn chăm sóc sức khỏe cho bé thuận tiện và đáng tin cậy:
- Vị trí ngay trung tâm Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Quận 7
- Bệnh viện chuyên về Sản – Nhi – IVF có hệ thống phòng khám Nhi đa dạng và chuyên sâu cho trẻ từ sơ sinh đến 16 tuổi
- Dịch vụ khám ngoài giờ thuận tiện cho Quý phụ huynh
- Giờ hoạt động Phòng khám Nhi: T2 - T7, 7:30 – 19:30 và Tiêm chủng: T2 - T7, 7:30 – 16:30
- Hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn hiện đại hàng đầu đảm bảo sự an toàn của khách hàng, đặc biệt là trẻ nhỏ
Tại Bệnh viện Phương Nam, tại Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam, trẻ được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện theo từng mốc độ tuổi quan trọng suốt thời gian trưởng thành:
- 5 mốc độ tuổi quan trọng của trẻ cần được theo giám sát: Sơ sinh - Nhũ nhi (1 tuần tuổi - 12 tháng), Mầm non (12 tháng – 3 tuổi), Trẻ mẫu giáo (3 – 6 tuổi), Tuổi đi học (6 - 12 tuổi), và Tuổi vị thành niên (12 - 16 tuổi)
- Chương trình Nhi Khoa Phát Triển tiên phong tại Việt Nam
- Chương trình tầm soát, điều trị tiêu hoá cho trẻ em và nội soi tiêu hoá nhi
- Tầm soát, điều trị các vấn để về nội tiết và dậy thì sớm
- Chương trình tiêm chủng theo độ tuổi có bác sĩ Nhi tư vấn
- Chương trình tái khám và theo dõi dành riêng cho trẻ sinh non và trẻ sơ sinh nguy cơ cao
- Tầm soát và điều trị các vấn đề về dinh dưỡng trẻ em
----------
BỆNH VIỆN PHƯƠNG NAM - THÀNH VIÊN TẬP ĐOÀN Y TẾ PHƯƠNG CHÂU
Tập đoàn bệnh viện sản nhi tư nhân hàng đầu Việt Nam cung cấp trải nghiệm xuất sắc với hệ sinh thái Sản - Phụ - Nhi - IVF - Đa Khoa toàn diện.