Các mốc phát triển đáng mong chờ của bé 3 tuổi

3 tuổi là một dấu mốc “trưởng thành” đáng kể của em bé về nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc và hành vi. Nếu dành thời gian quan sát kỹ, ba mẹ sẽ thấy con có những phát triển vượt bậc về mọi mặt, khiến người lớn phải bất ngờ. Vậy, các bước tiến đó là gì và ba mẹ có thể giúp con phát triển tốt hơn bằng cách nào? Cùng tìm hiểu ngay!

1. Những cột mốc phát triển của bé 3 tuổi

Hầu hết các em bé 3 tuổi bình thường đều sẽ làm được những điều dưới đây:

1.1. Các mốc phát triển về xã hội/cảm xúc

• Em bé sẽ lấy lại bình tĩnh trong vòng 10 phút sau khi rời xa ba mẹ, ví dụ như khi đến lớp học mới lần đầu tiên.
• Các em nhanh chóng nhận ra “đồng đội cùng trang lứa” và tham gia chơi với các bạn.

1.2. Các mốc phát triển về ngôn ngữ/giao tiếp

• Trong các cuộc nói chuyện với ba mẹ, bé 3 tuổi có thể giao tiếp liền mạch với ít nhất hai lượt trao đổi qua lại.
• Con biết đặt các câu hỏi “ai”, “cái gì”, “ở đâu” hoặc “vì sao”, như “mẹ/bố đâu rồi ạ?”.
• Con kể lại được những hành động đang diễn ra trong hình ảnh hoặc sách khi được hỏi, như “đang chạy”, “đang ăn” hoặc “đang chơi”.
• Con biết giới thiệu tên mình khi được ai đó hỏi.
• Bé 3 tuổi đã nói được đủ rõ để người khác hiểu trong hầu hết mọi trường hợp.

1.3. Các mốc phát triển về nhận thức (học hỏi, tư duy, giải quyết vấn đề)

• Khi được ba mẹ hướng dẫn, em bé 3 tuổi sẽ vẽ được đường tròn.
• Bé biết né tránh để không chạm vào những đồ vật nóng như bếp lò nếu ba mẹ cảnh báo cho con.

1.4. Các mốc phát triển vận động/phát triển thể chất

• Bé 3 tuổi có thể thuần thục xâu đồ thành chuỗi (ví dụ như xâu các hạt lớn hoặc mì ống).
• Bé tự mình mặc một vài loại quần áo, như quần rộng hoặc áo khoác.
• Bé biết sử dụng nĩa để ghim lấy đồ ăn.

Sau khi tự kiểm tra các mốc phát triển của bé 3 tuổi, ba mẹ hãy quan sát và ghi lại những điều dưới đây. Khi đưa bé đi khám sàng lọc, bác sĩ Nhi khoa có thể hỏi thêm các thông tin đó.

• Các hoạt động con đã làm cùng ba mẹ.
• Bé 3 tuổi thích làm những gì.
• Con có bất kỳ hành vi hoặc biểu hiện nào, hoặc con chưa biết làm gì khiến ba mẹ lo ngại không.
• Con có quên mất một kỹ năng nào mà trước đây đã làm thành thạo không.
• Con có bệnh lý cần điều trị đặc biệt hoặc có bị sinh non không?

2. Cách giúp bé 3 tuổi học hỏi và lớn lên

Cùng con thực hiện các hoạt động phát triển trí não

Ở độ tuổi này, thời gian con ở bên gia đình còn rất nhiều. Ba mẹ có thể giúp con phát triển não bộ bằng những hoạt động đơn giản dưới đây. Nếu cần, ba mẹ cũng nên trao đổi với bác sĩ và giáo viên của con để họ gợi ý thêm.

• Khuyến khích bé 3 tuổi tự giải quyết vấn đề mà không cần ba mẹ giúp đỡ. Để làm được điều này, ba mẹ hãy đặt các câu hỏi để con hiểu được vấn đề là gì, gợi mở cho con tự tìm ra các giải pháp rồi thử từng cách một.
• Nói về cảm xúc của con và gợi ý các từ để con có thể giải thích cảm xúc của mình. Sau đó, ba mẹ cần chỉ con cách kiểm soát cảm giác căng thẳng bằng cách hít thở sâu, ôm đồ chơi yêu thích hoặc đi sang một nơi an toàn và yên tĩnh khi bị khó chịu.
• Trong gia đình, ba mẹ nên đặt ra một vài quy tắc đơn giản và rõ ràng mà bé 3 tuổi có thể làm theo, ví dụ như dùng tay nhẹ nhàng khi chơi. Nếu bé phá vỡ quy tắc, hãy chỉ cho con biết cần làm gì. Sau đó, nếu con làm theo quy tắc, hãy khen ngợi và chúc mừng con.
• Cùng con đọc sách, truyện mỗi ngày và đặt câu hỏi như “Chuyện gì đang diễn ra trong hình ảnh này?” và/hoặc “Con nghĩ chuyện gì sẽ diễn ra tiếp theo?” Khi bé trả lời, hãy yêu cầu con trả lời chi tiết hơn.
• Chơi trò tập đếm. Đếm các bộ phận trên cơ thể, bậc thang và những thứ khác mà chúng ta sử dụng hoặc nhìn thấy mỗi ngày. Bé 3 tuổi sẽ bắt đầu học về các con số và cách đếm.
• Giúp con phát triển các kỹ năng ngôn ngữ bằng cách nói câu dài hơn câu của con và dùng từ ngữ thiết thực. Ba mẹ sẽ lặp lại lời con nói, ví dụ: Ba mẹ nói theo con “cần chuối” và sau đó chỉ cho con cách sử dụng các câu chữ chững chạc hơn như “Con muốn ăn chuối”.
• Cho con cùng tham gia chuẩn bị bữa ăn mỗi ngày, giao cho con những nhiệm vụ đơn giản như rửa hoa quả và rau củ hoặc khuấy đồ ăn.
• Hướng dẫn con từ 2 - 3 bước, ví dụ: “Về phòng con lấy giày và áo khoác đi”.
• Hạn chế thời gian xem chương trình trẻ em trên các thiết bị như tivi, máy tính bảng và điện thoại, v.v. không quá 1 giờ mỗi ngày, với sự giám sát của người lớn. Ba mẹ không nên để bất kỳ thiết bị điện tử nào trong phòng ngủ của con. Hãy để con học hỏi thông qua trò chuyện, chơi đùa và tương tác với người khác.
• Dạy con những bài hát và bài thơ gieo vần đơn giản.
• Đưa cho con một “hộp hoạt động”, trong đó có giấy, bút sáp màu và sách tô màu. Ba mẹ cùng con tô màu và vẽ các đường thẳng, hình dạng.
• Khuyến khích con chơi với các em bé khác để con học được giá trị của tình bạn và cách hòa hợp với mọi người.

Cuối cùng, nếu ba mẹ còn băn khoăn về bất kỳ điều gì xoay quanh sự phát triển của bé 3 tuổi, hãy đưa con đi sàng lọc với bác sĩ Nhi để phát hiện và điều chỉnh kịp thời. Mặc dù tuổi lên 3 có nhiều khủng hoảng khi tính cách của con đã được hình thành nhưng cũng nhiều niềm vui. Ba mẹ hãy dành cho con khoảng thời gian chất lượng để tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ nhé!

Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam

Khoa Nhi - Sơ Sinh Bệnh viện Phương Nam, nơi chăm sóc sức khỏe trẻ em đáng tin cậy ngay tại trung tâm quận 7.  

Với đội ngũ chuyên môn Nhi khoa nhiều năm kinh nghiệm bao quát tất cả các lĩnh vực nhi khoa, Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam là lựa chọn chăm sóc sức khỏe cho bé thuận tiện và đáng tin cậy:

• Vị trí ngay trung tâm Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Quận 7
• Bệnh viện chuyên về Sản – Nhi – IVF có hệ thống phòng khám Nhi đa dạng và chuyên sâu cho trẻ từ sơ sinh đến 16 tuổi
• Dịch vụ khám ngoài giờ thuận tiện cho Quý phụ huynh
• Giờ hoạt động Phòng khám Nhi: T2 - T7, 7:30 – 19:30 và Tiêm chủng: T2 - T7, 7:30 – 16:30
• Hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn hiện đại hàng đầu đảm bảo sự an toàn của khách hàng, đặc biệt là trẻ nhỏ

Tại Bệnh viện Phương Nam, tại Khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Phương Nam, trẻ được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện theo từng mốc độ tuổi quan trọng suốt thời gian trưởng thành:

• 5 mốc độ tuổi quan trọng của trẻ cần được theo giám sát: Sơ sinh - Nhũ nhi (1 tuần tuổi - 12 tháng), Mầm non (12 tháng – 3 tuổi), Trẻ mẫu giáo (3 – 6 tuổi), Tuổi đi học (6 - 12 tuổi), và Tuổi vị thành niên (12 - 16 tuổi)
• Chương trình Nhi Khoa Phát Triển tiên phong tại Việt Nam
• Chương trình tầm soát, điều trị tiêu hoá cho trẻ em và nội soi tiêu hoá nhi
• Tầm soát, điều trị các vấn để về nội tiết và dậy thì sớm
• Chương trình tiêm chủng theo độ tuổi có bác sĩ Nhi tư vấn
• Chương trình tái khám và theo dõi dành riêng cho trẻ sinh non và trẻ sơ sinh nguy cơ cao
• Tầm soát và điều trị các vấn đề về dinh dưỡng trẻ em