Bạn có biết rằng, vô sinh không chỉ là vấn đề của phụ nữ? Thực tế, vô sinh nam đang ngày càng gia tăng và ảnh hưởng đến nhiều cặp vợ chồng. Vậy nguyên nhân nào gây ra vô sinh nam, dấu hiệu nhận biết tình trạng này là gì và làm thế nào để khắc phục?
1. Vô sinh nam là gì?
Vô sinh nam được định nghĩa là tình trạng một người đàn ông mất khả năng thụ thai sau một năm quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào. Đây là một vấn đề sức khỏe sinh sản phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều cặp đôi trên toàn thế giới.
Vô sinh nam có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, cần được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời để cải thiện khả năng sinh sản.
2. Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới đa dạng và phức tạp
Nguyên nhân gây vô sinh nam rất đa dạng, có thể xuất phát từ các vấn đề về sản xuất tinh trùng, rối loạn chức năng sinh dục, bệnh lý, yếu tố bên ngoài và lối sống. Cụ thể như sau:
2.1. Rối loạn sản xuất tinh trùng
- Bất thường về số lượng tinh trùng: Số lượng tinh trùng thấp (oligospermia) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh. Một số trường hợp không có tinh trùng trong tinh dịch (azoospermia) cũng gây vô sinh.
- Bất thường về chất lượng tinh trùng: Tinh trùng có hình dạng bất thường (teratospermia), hoặc khả năng di chuyển kém (asthenospermia), đều làm giảm khả năng thụ thai.
- Các bất thường di truyền: Các bất thường nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter (47,XXY) hoặc mất đoạn nhiễm sắc thể Y có thể ảnh hưởng xấu tới quá trình sản xuất tinh trùng.
- Suy tuyến sinh dục: Việc giảm sản xuất hormone testosterone hoặc các hormon khác cần thiết cho quá trình sinh tinh do suy tuyến sinh dục có thể dẫn đến vô sinh.
2.2. Rối loạn chức năng sinh dục
Những vấn đề về tình dục cản trở giấc mơ làm cha
- Rối loạn cương dương (ED): Đây là tình trạng dương vật không có khả năng đạt được hoặc duy trì sự cương cứng đủ để giao hợp. Các nguyên nhân có thể là do tâm lý, thần kinh, nội tiết hoặc các bệnh lý mạch máu.
- Rối loạn xuất tinh: Xuất tinh sớm, xuất tinh chậm hoặc không xuất tinh cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Giảm ham muốn tình dục: Có thể liên quan đến các vấn đề về hormone hoặc tâm lý.
2.3. Bệnh lý
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là tình trạng giãn các tĩnh mạch trong bìu, gây tăng nhiệt độ ở tinh hoàn và ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
- Nhiễm trùng đường sinh dục: Gồm các bệnh viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt. Viêm có thể làm tắc nghẽn đường dẫn tinh hoặc ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
- Các bệnh lý toàn thân: Các bệnh tiểu đường, tim mạch, suy thận và các bệnh tự miễn dịch có nguy cơ gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Các bệnh lý tuyến sinh dục: Bệnh ung thư tinh hoàn và các bệnh lý ở tuyến yên có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng hoặc hormone sinh dục.
2.4. Yếu tố bên ngoài
- Tác dụng của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc điều trị ung thư, thuốc an thần, thuốc hạ huyết áp có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các hóa chất trong môi trường làm việc hoặc sinh hoạt hàng ngày gây hại cho tinh trùng.
- Bức xạ: Tiếp xúc với bức xạ cũng có nguy cơ làm tổn thương tinh trùng và giảm khả năng sinh sản.
- Nhiệt độ cao: Thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao dễ gây ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
2.5. Yếu tố lối sống
- Hút thuốc lá: Các chất độc trong thuốc lá có thể làm tổn thương tinh trùng và giảm số lượng, chất lượng tinh trùng.
- Sử dụng rượu bia: Uống nhiều rượu bia tác động xấu đến nồng độ hormone sinh dục và chất lượng tinh trùng.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thiếu hụt dinh dưỡng hoặc ăn nhiều đồ ăn chế biến sẵn có thể làm giảm khả năng sinh sản.
3. Triệu chứng nhận biết vô sinh nam
Các triệu chứng của vô sinh nam đôi khi không rõ ràng. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi các cặp đôi gặp khó khăn trong việc có con. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu và triệu chứng có thể gợi ý đến tình trạng vô sinh nam mà bạn nên lưu ý. Đó là:
- Khó khăn trong việc có con: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của vô sinh nam. Nếu sau một năm quan hệ tình dục thường xuyên mà không có thai, bạn nên đi khám bác sĩ.
- Rối loạn cương dương hoặc rối loạn xuất tinh: Khó khăn trong việc duy trì sự cương cứng, xuất tinh sớm, xuất tinh chậm hoặc không xuất tinh, có thể là dấu hiệu của các vấn đề về chức năng sinh dục, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
- Giảm ham muốn tình dục.
- Đau hoặc khó chịu ở vùng tinh hoàn: Có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn hoặc giãn tĩnh mạch thừng tinh.
- Các dấu hiệu bất thường khác: Tinh hoàn nhỏ, mào tinh cứng, không sờ thấy ống dẫn tinh cũng gợi ý đến vô sinh nam.
4. Các phương pháp chẩn đoán vô sinh nam là gì?
Để chẩn đoán vô sinh nam, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:
- Khai thác tiền sử: Hỏi về lịch sử mắc bệnh về cơ quan sinh dục và các phẫu thuật vùng bụng, các yếu tố nguy cơ, thói quen sinh hoạt.
- Khám lâm sàng: Kiểm tra bộ phận sinh dục, đánh giá kích thước và độ chắc của tinh hoàn, kiểm tra mào tinh hoàn và ống dẫn tinh.
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: Đây là xét nghiệm quan trọng nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới. Xét nghiệm này sẽ đo các chỉ số về số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển và hình dạng tinh trùng.
- Xét nghiệm hormone sinh dục: Kiểm tra nồng độ các hormone testosterone, LH, FSH, prolactin, để đánh giá chức năng tuyến sinh dục.
- Siêu âm: Siêu âm bìu để kiểm tra các bất thường ở tinh hoàn, mào tinh và các mạch máu; siêu âm bụng để tìm các bất thường ở đường dẫn tinh.
- Các xét nghiệm chuyên sâu khác: Trong một số trường hợp có thể cần thiết thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu như sinh thiết tinh hoàn, xét nghiệm di truyền để xác định nguyên nhân gây vô sinh.
5. Các phương pháp điều trị vô sinh nam
Cách chữa vô sinh nam được cá nhân hóa theo từng trường hợp
Có nhiều phương pháp điều trị vô sinh nam tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
5.1. Điều trị nội khoa
Bệnh nhân được sử dụng thuốc để điều chỉnh hormone, điều trị nhiễm trùng hoặc cải thiện chất lượng tinh trùng.
5.2. Phẫu thuật
Phương pháp này có thể cần thiết trong các trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc nghẽn đường dẫn tinh hoặc các bất thường khác ở cơ quan sinh dục.
5.3. Các phương pháp hỗ trợ sinh sản (ART)
Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chọn một trong số cách hỗ trợ sinh sản sau đây:
- Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI): Tinh trùng được chọn lọc và bơm trực tiếp vào buồng tử cung.
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Trứng và tinh trùng được kết hợp trong phòng thí nghiệm để tạo ra phôi. Phôi này được nuôi cấy trong tủ đặc biệt rồi sau đó cấy vào trong tử cung của người mẹ để tiếp tục phát triển thành thai nhi.
- Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Một tinh trùng được tiêm trực tiếp vào trứng để tạo ra phôi.
- Lấy tinh trùng trực tiếp từ mào tinh hoặc tinh hoàn (MESA, PESA, TESE): Áp dụng trong trường hợp không có tinh trùng trong tinh dịch. Tinh trùng lấy ra sẽ được tiêm vào trứng của người vợ.
5.4. Thay đổi lối sống
Để có thể cải thiện khả năng sinh sản, giúp các cặp đôi mau chóng tìm được mầm sống thì việc điều chỉnh lối sống cũng không kém phần quan trọng. Nam giới bị vô sinh nam cần phải bỏ ngay thuốc lá, hạn chế rượu bia và duy trì cân nặng hợp lý thông quan ăn uống khoa học cùng với tập thể dục.
6. Cách phòng ngừa vô sinh nam
Mặc dù không phải tất cả các trường hợp vô sinh đều có thể phòng ngừa nhưng có một số biện pháp sẽ giúp nam giới giảm nguy cơ mắc bệnh:
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc.
- Tránh các chất độc hại: Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại, bức xạ.
- Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia: Các chất độc trong thuốc lá và rượu bia có thể gây hại cho tinh trùng.
- Tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường sinh dục.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Hi vọng bài viết này cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vô sinh nam. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ với các chuyên gia nam khoa để được tư vấn và hỗ trợ.
Nam khoa Bệnh viện Phương Nam - Đồng hành cùng sức khỏe phái mạnh
Khoa Nam khoa Bệnh viện Phương Nam chuyên sâu về sức khỏe nam giới, cung cấp các dịch vụ toàn diện từ cấp cứu, khám chữa bệnh đến tư vấn và phẫu thuật. Chúng tôi sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, cùng trang thiết bị y tế hiện đại. Khoa Nam khoa Bệnh viện Phương Nam hướng đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe nam giới cao cấp, cam kết mang đến cho bệnh nhân sự chăm sóc tốt nhất và trải nghiệm thoải mái nhất với tính bảo mật thông tin cao.
----------
BỆNH VIỆN PHƯƠNG NAM - THÀNH VIÊN TẬP ĐOÀN Y TẾ PHƯƠNG CHÂU
Tập đoàn bệnh viện sản nhi tư nhân hàng đầu Việt Nam cung cấp trải nghiệm xuất sắc với hệ sinh thái Sản - Phụ - Nhi - IVF - Đa Khoa toàn diện.