Mang thai là một hành trình phức tạp với muôn vàn nguy cơ có thể xảy ra mà mẹ bầu không lường trước được. Vì vậy, việc theo dõi thai kỳ thường xuyên rất quan trọng, nhằm duy trì hoặc điều chỉnh chế độ chăm sóc; phát hiện và can thiệp sớm những vấn đề bất thường. Cho dù cuộc sống của một số mẹ bầu còn khó khăn thì cũng nên cố gắng tuân thủ đầy đủ lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế.
1. Lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế là mấy lần, khám lúc nào, khám những gì?
Với một thai kỳ bình thường, tức là khi sức khoẻ của mẹ bình thường và không phát hiện nguy cơ nào với em bé, thì có ít nhất 4 lần khám theo lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế.
1. 1. Lần đầu, trong 3 tháng đầu
Lần đầu được khám ngay sau khi bị chậm kinh, trong vòng 3 tháng đầu. Đây là lần bác sĩ sẽ xác định xem người phụ nữ có thai hay không. Tuỳ thuộc vào kết quả nhận được, bác sĩ tiến hành tư vấn bà mẹ:
- Làm các xét nghiệm để dự phòng, phát hiện sớm các bệnh lý có thể lây truyền từ mẹ sang con.
- Sàng lọc trước sinh để chẩn đoán các bất thường ở thai nhi.
- Can thiệp phù hợp trong trường hợp thai bệnh lý như thai trứng, thai ngừng phát triển hay thai ngoài tử cung
- Tiếp tục hay chấm dứt thai kỳ khi phát hiện người mẹ có bệnh mắc kèm như tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp,...
- Xử trí phù hợp cho những người mẹ bị bệnh phụ khoa như u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung, u nang buồng trứng,...
Đây cũng là lần khám thai giúp chẩn đoán tuổi thai và dự kiến ngày sinh chuẩn xác nhất. Những điều bác sĩ sẽ làm khi mẹ đi khám bao gồm:
- Hỏi thông tin về ngày kinh cuối cùng, các bệnh đã và đang mắc (nếu có), lịch sử về những lần mang thai trước (nếu có), các bệnh di truyền trong gia đình.
- Khám toàn diện về cân nặng, huyết áp, khám tim, phổi, gan, lách,...
- Siêu âm thai
- Xét nghiệm máu
- Xét nghiệm nước tiểu
- Các xét nghiệm tầm soát di tật cho thai nhi (combined test), đo độ mờ da gáy (vào thời điểm thai 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày. Khi thai nhi có nguy cơ dị tật cao sẽ được bác sĩ tư vấn làm sinh thiết gai nhau hoặc xét nghiệm máu cuống rốn
1. 2. Lần 2, ở 3 tháng giữa
Lần khám bắt buộc theo lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế này được tiến hành ở 3 tháng giữa của thai kỳ. Mốc khám thai này sẽ:
- Xét nghiệm tầm soát dị tật cho thai nhi (triple test) nếu như bà mẹ chưa sàng lọc ở 3 tháng đầu
- Chẩn đoán dị tật ở thai nhi. Nếu có dị tật nặng, bác sĩ sẽ tư vấn ngưng thai kỳ sớm
- Tìm kiếm, phát hiện sớm các bất thường của mẹ như hở eo tử cung, dọa sinh non, tiền sản giật,... từ đó có kế hoạch điều trị và theo dõi.
- Theo dõi mức độ tăng cân của mẹ và sự phát triển của con để bác sĩ hướng dẫn về chế độ ăn uống, bổ sung vi chất và chăm sóc đặc biệt cho người mẹ.
Đây là thời gian tốt nhất để tiến hành các phẫu thuật hay thủ thuật cần thiết, vì nó ít ảnh hưởng đến sự phát triển của em bé, ít gây sinh non. Những điều bác sĩ sẽ làm khi mẹ đi khám bao gồm:
- Cân, đo huyết áp
- Đo kích thước tử cung
- Nghe tim thai
- Khám âm đạo
- Chọc ối trong một số trường hợp thai nhi có nguy cơ dị tật cao
- Siêu âm
- Xét nghiệm nước tiểu
- Nghiệm pháp glucose xem mẹ có bị tiểu đường thai kỳ không
- Tiêm phòng uốn ván.
1. 3. Lần 3 và lần 4 được thực hiện trong 3 tháng cuối
Mục đích là theo dõi sức khoẻ của mẹ cùng sự phát triển của con. Mẹ bầu không nên bỏ qua những lần khám thai này, vì:
- Đây là lúc bác sĩ tư vấn ngày sinh dự kiến, dấu hiệu nhận biết chuyển dạ và những bước cần phải chuẩn bị cho việc sinh đẻ.
- Bác sĩ sẽ xác định ngôi thai, đánh giá xem kích thước khung chậu của mẹ có tương xứng với cân nặng của con hay không, có phù hợp để sinh thường qua ngả âm đạo hay không, liệu sinh dễ hay khó, có nguy cơ gì.
- Phát hiện nhưng thai kỳ có nguy cơ cao cần nhập viện sớm để chăm sóc và theo dõi trước ngày dự sinh.
- Sinh mổ chủ động với các thai đã trưởng thành nhưng mẹ đẻ khó như nhau tiền đạo, thai ngôi mông, con to, khung chậu hẹp, mẹ có vết mổ lấy thai chưa quá 36 tháng.
- Bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ nên chọn cấp cơ sở y tế nào để sinh (xã, huyện, tỉnh hay trung ương).
Những điều bác sĩ sẽ làm khi mẹ đi khám bao gồm:
- Cân, đo huyết áp
- Đo kích thước tử cung
- Nghe tim thai
- Hướng dẫn đếm cử động thai
- Hướng dẫn nhận biết các biểu hiện bất thường, cần được theo dõi kỹ như ra nước hoặc ra máu âm đạo, bụng đau theo cơn, chóng mặt, đau đầu,...
- Xét nghiệm nước tiểu
- Xét nghiệm tầm soát nhiễm trùng Streptococcus nhóm B ở âm đạo vào tuần 35-37.
- Siêu âm thai
- Đo cơn gò tử cung
- Tư vấn việc dự trữ tế bào gốc cho con.
2. Những trường hợp cần đi khám ngoài lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế
Lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế chỉ áp dụng cho các trường hợp đơn thai bình thường
Ngoài 4 lần khám thai theo lịch chuẩn kể trên, một số bà mẹ cần phải khám thường xuyên hơn theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ trực tiếp theo dõi thai kỳ. Đó là:
- Mang đa thai
- Các thai kỳ có nguy cơ cao như người mẹ bị bệnh cơ tim chu sản, tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ,...
- Mẹ cũng phải đến cơ sở y tế ngay, không đợi tới lịch khám, khi có dấu hiệu bất thường như đau bụng, ra máu âm đạo, ra dịch âm đạo bất thường, chóng mặt, đau đầu, mờ mắt, phù,...
3. Lời khuyên cho mẹ bầu trong việc khám thai
- Tối thiểu khám đủ lịch khám thai chuẩn của Bộ Y tế
- Nếu có điều kiện, nên khám đầy đủ từ 7-10 lần với thai kỳ bình thường. Việc khám và quản lý thai nghén định kỳ thường xuyên là cách duy nhất để bác sĩ chắc chắn về tình trạng của cả mẹ và con. Từ đây, họ sẽ dự đoán và phòng ngừa nguy cơ gặp phải những tai biến trong sản khoa. Bác sĩ cũng có đủ thời gian để hướng dẫn mẹ chuẩn bị tốt cho cuộc sinh.
- Các thai kỳ có nguy cơ cao không được phép chủ quan mà phải tôn trọng chỉ định của bác sĩ. Chỉ có điều này mới giảm tối đa rủi ro cho sức khoẻ, và thậm chí là cả tính mạng của hai mẹ con. Bác sĩ sẽ giúp thai nhi có cơ hội phát triển tốt, giảm thiểu được nguy cơ suy dinh dưỡng và tử vong trong giai đoạn sơ sinh.
Sản khoa tiêu chuẩn quốc tế hướng đến JCI tại Bệnh viện Phương Nam
Bệnh viện Phương Nam tự hào mang đến dịch vụ sản khoa đẳng cấp, kết hợp hoàn hảo giữa tiêu chuẩn quốc tế hướng đến JCI, RTAC và tinh hoa chăm sóc sức khỏe đúc kết qua 13 năm kinh nghiệm của Tập đoàn Y tế Phương Châu. Với triết lý “Phụng sự từ tâm", chúng tôi cam kết mang đến trải nghiệm vượt trội, đảm bảo an toàn và sự hài lòng tuyệt đối cho mẹ và bé trong suốt hành trình thiêng liêng.
Những thế mạnh nổi bật của Sản khoa Bệnh viện Phương Nam:
- Hệ sinh thái kết hợp sản nhi và đa khoa toàn diện, để mỗi cuộc sanh của khách hàng luôn có đầy đủ ekip bác sĩ sản, nhi đồng hành chăm sóc giúp mẹ vượt cạn nhẹ nhàng, bé chào đời khỏe mạnh.
- Hệ thống phòng thông minh, được thiết kế đặc biệt “khép kín trong một vòng tròn” kết hợp phòng sinh, phòng mổ và phòng hồi sức sơ sinh, giúp tối ưu “thời gian vàng” trong mọi cuộc vượt cạn.
- Văn hóa “phụng sự từ tâm” với đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng, nữ hộ sinh chuyên môn cao, thân thiện và tận tâm, không chỉ đảm bảo an toàn tuyệt đối mà còn mang đến trải nghiệm làm mẹ trọn vẹn.
- Dịch vụ trải nghiệm xuất sắc cho cả gia đình, giúp hành trình sanh của mẹ thêm trọn vẹn với dịch vụ spa và trị liệu cho mẹ sau sinh; khám dinh dưỡng, chủng ngừa và tư vấn nhi khoa phát triển cho bé sau khi xuất viện; khám da liễu, chăm sóc và phục hồi vóc dáng, tư vấn tâm lý và hỗ trợ các vấn đề trầm cảm sau sinh cho mẹ,...
----------
BỆNH VIỆN PHƯƠNG NAM - THÀNH VIÊN TẬP ĐOÀN Y TẾ PHƯƠNG CHÂU
Tập đoàn bệnh viện sản nhi tư nhân hàng đầu Việt Nam cung cấp trải nghiệm xuất sắc với hệ sinh thái Sản - Phụ - Nhi - IVF - Đa Khoa toàn diện.