Hành trình làm mẹ là một hành trình vô cùng thiêng liêng và cao quý, quá trình lớn lên từng ngày của con yêu trong bụng mẹ sẽ mang đến cho chúng ta những niềm vui, niềm hạnh phúc khó tả nên lời. Trong hành trình ấy, không ít các vấn đề sức khỏe mà mẹ bầu sẽ gặp phải, có những bệnh lý không ảnh hưởng quá nhiều đến thai kỳ, tuy nhiên, có những bệnh mắc phải có nguy cơ gây nên những rủi ro nghiêm trọng. Nhiễm Rubella trong thai kỳ – một trong những nguy cơ gây nhiễm trùng bào thai
Bài viết được cố vấn nội dung bởi BS. Trần Quốc Huy - Phó Trưởng khoa Cấp cứu Sản - Phòng sanh, Bệnh viện Quốc tế Phương Châu.
Rubella là gì?
Rubella là một bệnh lý do virus gây ra, là tên tiếng Latin, hay còn gọi là bệnh “Sởi Đức”. Rubella là bệnh lý lây truyền qua đường hô hấp, gây nên những triệu chứng như “cảm thường”: sốt, phát ban, đau họng,.. đây là bệnh lý lành tính, không gây ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe của người phụ nữ, tuy nhiên, nhiễm Rubella đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ có thể gây nên những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi
Rubella lây truyền qua đường nào?
Rubella là bệnh lý lây truyền qua đường hô hấp, người mắc bệnh là nguồn lây. Virus rubella có nhiều trong dịch tiết vùng hầu họng
Triệu chứng của nhiễm Rubella là gì?
- Sốt nhẹ 380C, nhức đầu, mệt mỏi, đau họng, chảy mũi trong, đôi khi đỏ mắt, thường xuất hiện 1- 4 ngày. Sau khi phát ban thì sốt giảm.
- Nổi hạch: ở vùng xương chẩm, bẹn, cổ, sờ hơi đau. Hạch thường nổi trước phát ban, tồn tại vài ngày sau khi ban bay hết.
- Phát ban: dấu hiệu làm người ta để ý tới. Ban mọc lúc đầu ở trên đầu, mặt, rồi mọc khắp toàn thân, thường không tuần tự như sởi. Nốt ban có hình tròn hay bầu dục, đường kính khoảng 1 – 2 mm, các nốt có thể hợp thành từng mảng hay đứng riêng lẻ. Trong vòng 24 giờ ban mọc khắp người
- Đau khớp: Bệnh lui thường hết sốt, ban bay nhanh không theo quy luật, không để lại dấu vết trên da, hạch trở về bình thường muộn hơn thường sau 1 tuần
Nhiễm Rubella khi mang thai có nguy hiểm không?
Nhiễm Rubella trong ba tháng đầu thai kỳ có thể gây nên những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi tăng nguy cơ thai lưu. Do sự lây truyền qua nhau thai từ người mẹ bị nhiễm sang thai nhi. Virus có thể tồn tại ở bào thai trong khi mang thai và có thể đào thải trong vòng 6 – 31 tháng sau sanh.
Rubella là một tác nhân gây dị tật bẩm sinh. Theo nhiều nghiên cứu:
- 80% bé bị Rubella bẩm sinh nếu mẹ bị nhiễm trong 12 tuần lễ đầu mang thai.
- 54% bé bị Rubella bẩm sinh nếu mẹ bị nhiễm lúc thai 13 -14 tuần.
- 25% bé bị Rubella bẩm sinh lúc thai ở cuối tam cá nguyệt thứ 2.
- Hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS) là hậu quả của nhiễm Rubella từ trong bụng mẹ
- Trẻ sơ sinh khi đẻ ra đã có ban hoặc trong vòng 48 giờ sau sinh, xuất hiện gan lách to, vàng da.
- Thể xuất huyết do giảm tiểu cầu chiếm khoảng 1/3000 trường hợp. Có thể chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa, chảy máu rốn ở trẻ sơ sinh.
Các thể lâm sàng có thể xếp thành 3 nhóm chính:
1. Ảnh hưởng thoáng qua cho trẻ như là chậm tăng trưởng, gan lách to, xuất huyết giảm tiểu cầu, thiếu máu, viêm xương, viêm não và màng não.
2. Biểu hiện lâu dài có thể nhận biết được lúc mới sinh hoặc trong năm đầu tiên. Thường gặp nhất là bệnh tim bẩm sinh (hẹp động mạch chủ và động mạch phổi, hẹp van phổi và thiếu vách nhĩ thất); mù hoàn toàn hoặc một phần (do đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, viêm võng mạc màng đệm); điếc do thần kinh cảm giác.
3. Phát triển tâm thần bất thường từ mức độ nhẹ đến trung bình vào lúc nhỏ hoặc tuổi thanh niên. Viêm não tiến triển hiếm gặp ở trẻ đã hơn 10 tuổi. Là hậu quả của sự thoái hóa thần kinh và chắc chắn sẽ dẫn đến tử vong.
20% trẻ nhiễm Rubella bẩm sinh có triệu chứng bị tử vong.
Làm sao để chẩn đoán thai nhi nhiễm Rubella?
- Mẹ bầu sẽ được xét nghiệm máu đánh giá tình trạng nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
- Trường hợp nghi ngờ mẹ nhiễm Rubella sẽ được tư vấn chọc ối (sau 20 tuần của thai kỳ) kiểm tra tình trạng nhiễm Rubella của thai
- Mẹ nhiễm Rubella thông thường bệnh sẽ tự khỏi, chỉ cần điều trị triệu chứng
- Các trường hợp thai nhi nhiễm Rubella bẩm sinh sẽ không có biện pháp điều trị
Làm sao để phòng ngừa Rubella?
Cách duy nhất để phòng ngừa Rubella đó là tiêm ngừa trước mang thai, tất cả phụ nữ trước khi mang thai nên được tiêm ngừa Rubella, cũng như các bệnh lý có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin khác để đảm bảo mang một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn
Trên lý thuyết: nếu mẹ tiêm chủng Rubella trong vòng 3 tháng đầu thai kỳ bé có nguy cơ bị Rubella bẩm sinh nhưng trên thực tế chưa thấy. do đó mẹ bầu nên đảm bảo ngừa thai 03 tháng sau mũi tiêm ngừa cuối cùng nhé!