Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi BS. CKI. Đoàn Ngọc Thu, Bác sĩ khám Sản – Phụ khoa, BVQT Phương Châu
Nội tiết tố là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe phụ khoa của phụ nữ. Những thay đổi trong mức hormone có thể dẫn đến các vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, mãn kinh sớm, và các bệnh lý phụ khoa khác. Hãy cùng bác sĩ Phương Châu tìm hiểu rõ vai trò của nội tiết tố và biết cách duy trì sự cân bằng hormone sẽ giúp phụ nữ có sức khỏe tốt hơn thông qua bài viết dưới đây nhé.
1. Nội Tiết Tố Là Gì?
Nội tiết tố, hay hormone, là các chất hóa học do các tuyến nội tiết trong cơ thể sản xuất và tiết ra vào máu. Chúng hoạt động như các "người đưa tin" hóa học, truyền tín hiệu giữa các cơ quan và mô khác nhau, giúp điều chỉnh nhiều chức năng quan trọng của cơ thể.
Các hormone chính ảnh hưởng đến sức khỏe phụ khoa của phụ nữ bao gồm:
LH
Xét nghiệm LH là một xét nghiệm để đánh giá sự hoạt động của hệ thống sinh sản cơ thể. LH được tiết ra bởi thùy trước tuyến yên và kích thích buồng trứng sản xuất Estradiol. Nồng độ LH cao đồng nghĩa với việc tăng nguy cơ mắc bệnh buồng trứng đa nang
Nồng độ LH trung bình dao động từ 5 đến 10 mlIU/mL. Nồng độ LH tăng cao cũng cảnh báo nguy cơ mắc buồng trứng đa nang hoặc trong thời kỳ mãn kinh. Buồng trứng đa nang là một hội chứng khá phổ biến ở phụ nữ và gây giảm chức năng sinh sản.
FSH
FSH là một hormone nội tiết có ảnh hưởng lớn đến cơ quan sinh dục và quá trình sinh sản ở nữ giới. FSH sẽ kích thích tế bào noãn phát triển và bài tiết Estrogen. Vì vậy, nếu FSH cao hơn mức bình thường có thể cho thấy khả năng dự trữ buồng trứng kém hoặc tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Thông thường chỉ số FSH sẽ rơi vào khoảng từ 5 đến 10 mlIU/mL . Dựa vào xét nghiệm FSH có thể xác định được thời điểm phóng noãn và tình trạng của buồng trứng. Đồng thời còn giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, dấu hiệu rối loạn tuyến yên và các bệnh lý liên quan đến buồng trứng khi thực hiện cùng một số xét nghiệm khác. FSH thường tang cao trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh.
Estrogen: Được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng, estrogen đóng vai trò chính trong phát triển và duy trì các đặc điểm sinh dục nữ, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và hỗ trợ sự phát triển của niêm mạc tử cung. Giá trị bình thường ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 15-350 pg/mL, phụ nữ mãn kinh mức Estrogen sẽ giảm thấp <10 pg/mL.
Progesterone: Cũng được sản xuất ở buồng trứng, progesterone quan trọng trong việc chuẩn bị niêm mạc tử cung cho việc mang thai và duy trì thai kỳ. Progesterone sẽ thay đổi theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt người phụ nữ, đối với giai đoạn tiền kinh nguyệt mức Progesterone rất thấp ≤ 1 ng/mL, giữa chu kỳ kinh nguyệt dao động từ 5 – 20 ng/mL.
Testosterone: Dù thường liên quan đến nam giới, testosterone cũng được sản xuất ở phụ nữ với lượng nhỏ và có vai trò trong việc duy trì sức khỏe xương và chức năng tình dục.
Prolactin
Prolactin là một hormone nội tiết quan trọng được tiết ra bởi thùy trước tuyến yên. Prolactin đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiết sữa ở phụ nữ đang cho con bú. Hormone này ngăn chặn sự rụng trứng bằng cách ức chế các hormone sinh sản. Vì vậy, phụ nữ cho con bú có nồng độ Prolactin cao là điều hoàn toàn bình thường.
Tuy nhiên, nồng độ Prolactin bình thường ở nữ giới trên ngưỡng an toàn có thể dẫn đến vấn đề rối loạn kinh nguyệt, vô sinh. Nồng độ Prolactin thường dao động từ 127 đến 637 μU/mL
Mất cân bằng nội tiết tố có thể xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone, dẫn đến các vấn đề sức khỏe, đặc biệt là trong hệ thống sinh sản của phụ nữ.
2. Nội Tiết Tố Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Phụ Khoa Như Thế Nào?
2.1. Chu Kỳ Kinh Nguyệt
Nội tiết tố estrogen và progesterone đóng vai trò điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Sự mất cân bằng hormone này có thể gây rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều, hoặc hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS).
2.2. Mang Thai và Sinh Nở
Hormone quyết định quá trình rụng trứng và duy trì thai kỳ. Sự suy giảm hoặc rối loạn nội tiết tố có thể dẫn đến khó thụ thai, sảy thai hoặc các biến chứng trong thai kỳ.
2.3. Mãn Kinh
Khi mức độ estrogen giảm trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có thể gặp các triệu chứng như khô âm đạo, loãng xương, và tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa.
2.4. Bệnh Lý Phụ Khoa
Sự mất cân bằng nội tiết tố có thể gây ra u xơ tử cung, u nang buồng trứng, và hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
3. Cách Duy Trì Nội Tiết Tố Lành Mạnh
3.1. Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh
- Bổ sung rau xanh, trái cây, và các thực phẩm giàu phytoestrogen như đậu nành để hỗ trợ cân bằng hormone.
- Hạn chế đường, đồ ăn nhanh, và thực phẩm chế biến sẵn.
3.2. Tập Thể Dục Đều Đặn: Tập thể dục giúp giảm căng thẳng, điều hòa hormone, và cải thiện lưu thông máu.
3.3. Quản Lý Căng Thẳng: Stress làm rối loạn hormone. Thực hành thiền, yoga, hoặc các kỹ thuật thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng.
3.4. Ngủ Đủ Giấc: Giấc ngủ đầy đủ và chất lượng giúp duy trì mức hormone ổn định.
3.5. Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ: Thăm khám phụ khoa và nội tiết định kỳ giúp phát hiện sớm các rối loạn hormone hoặc bệnh lý phụ khoa.
3.6. Bổ Sung Vitamin và Khoáng Chất: Đặc biệt là các vitamin như B6, B12, D, và khoáng chất như magiê và kẽm, có vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe hormone.
Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe phụ khoa của phụ nữ. Bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, và quản lý căng thẳng, phụ nữ có thể giữ cho nội tiết tố cân bằng và phòng ngừa các bệnh lý phụ khoa. Hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe để đảm bảo cơ thể luôn trong trạng thái tốt nhất, các chị em nhé.
Trung tâm Phụ Khoa Phương Châu - Chăm sóc sức khỏe phụ khoa chủ động cho người phụ nữ.
- Đội ngũ bác sĩ chuyên gia đầu ngành, trên 20 năm kinh nghiệm trong nghề
- Có mặt trên hệ thống Phương Châu: Cần Thơ – Sa Đéc – Sóc Trăng - TP. Hồ Chí Minh.
- Quy trình khám và điều trị theo tiêu chuẩn quốc tế JCI (Joint Commission International)
- Trang thiết bị hiện đại giúp tầm soát sớm các bệnh lý và ung thư phụ khoa.
- Đặc biệt, chúng tôi rất quan tâm đến sự riêng tư và tối ưu hóa các biện pháp bảo vệ để các chị em an tâm hơn trong quá trình chăm sóc sức khỏe.
Tổng đài 1900 54 54 66 sẵn sàng hỗ trợ các khách hàng những thông tin cần thiết