Cố vấn chuyên môn:
BS. Trần Quốc Huy, BS Sản Phụ khoa, BVQT Phương Châu
Nguyên nhân gây sưng phù chân khi mang thai
Trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ bầu có nhiều thay đổi lớn để thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Một trong những thay đổi đó là sự gia tăng lượng máu và dịch trong cơ thể, dẫn đến tình trạng sưng phù, đặc biệt là ở chân, mắt cá chân và bàn chân.
Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sưng phù chân khi mang thai:
Sự thay đổi hormone
Hormone thai kỳ, đặc biệt là progesterone, có tác dụng làm giãn thành mạch máu, làm chậm quá trình lưu thông máu, dẫn đến ứ dịch ở các mô. Điều này có thể khiến mẹ bầu bị sưng phù, đặc biệt là ở chân.
Áp lực từ tử cung đang lớn dần
Khi thai nhi phát triển, tử cung mở rộng và tạo áp lực lên các tĩnh mạch vùng chậu và tĩnh mạch chủ dưới – mạch máu chính đưa máu từ chân trở về tim. Áp lực này có thể làm chậm dòng máu lưu thông, dẫn đến ứ đọng dịch và gây sưng phù.
Lượng máu và chất lỏng tăng lên
Trong thai kỳ, lượng máu trong cơ thể mẹ tăng lên khoảng 50% so với bình thường để giúp nuôi dưỡng thai nhi. Đồng thời, cơ thể mẹ cũng giữ nước nhiều hơn để hỗ trợ thai nhi phát triển. Đây là một trong những nguyên nhân khiến mẹ bầu cảm thấy chân sưng phù.
Thời tiết nóng bức
Mẹ bầu có thể cảm thấy sưng phù nghiêm trọng hơn vào những ngày nắng nóng hoặc khi đứng hoặc ngồi quá lâu trong một tư thế. Điều này là do nhiệt độ cao có thể làm giãn mạch máu, khiến dịch tích tụ nhiều hơn ở chân.
Khi nào sưng phù chân khi mang thai là bình thường?
Hầu hết các trường hợp sưng phù nhẹ ở chân khi mang thai là hoàn toàn bình thường. Dưới đây là những dấu hiệu giúp mẹ nhận biết tình trạng sưng phù sinh lý:
- Xuất hiện vào tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba (từ tuần 20 trở đi).
- Sưng nhẹ ở bàn chân, mắt cá chân, bắp chân, đặc biệt vào buổi chiều hoặc sau khi đứng lâu.
- Giảm sưng sau khi mẹ nghỉ ngơi, nâng chân cao hoặc massage nhẹ nhàng.
- Không đi kèm với các triệu chứng bất thường khác như đau đầu dữ dội, thay đổi thị giác, chóng mặt hoặc đau bụng trên.
Nếu mẹ bầu chỉ bị sưng nhẹ và không có các triệu chứng bất thường khác, mẹ không cần quá lo lắng.
Khi nào sưng phù chân có thể là dấu hiệu cảnh báo?
Tuy phần lớn các trường hợp chân sưng phù khi mang thai là bình thường, nhưng đôi khi, tình trạng này có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe cần được theo dõi chặt chẽ.
Tiền sản giật
Tiền sản giật là một tình trạng nguy hiểm, đặc trưng bởi huyết áp cao, protein trong nước tiểu và sưng phù nghiêm trọng. Nếu mẹ bầu nhận thấy chân sưng nhiều kèm theo:
- Đau đầu dữ dội
- Nhìn mờ, hoa mắt
- Đau vùng bụng trên (dưới xương sườn bên phải)
- Tăng cân nhanh đột ngột
Mẹ nên đi khám ngay để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT)
Đây là tình trạng cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch sâu, thường xảy ra ở chân. Nếu mẹ có một chân sưng hơn hẳn so với chân còn lại, kèm theo:
- Đau nhức chân, đặc biệt khi đứng hoặc đi lại
- Da chân đỏ, nóng khi chạm vào
Mẹ cần đi khám ngay vì huyết khối tĩnh mạch sâu có thể gây nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng hoặc vấn đề về tim, thận
Trong một số ít trường hợp, sưng phù quá mức có thể liên quan đến nhiễm trùng, suy tim hoặc vấn đề về thận. Nếu mẹ thấy cả mặt, bàn tay, mí mắt đều bị sưng, mẹ nên thăm khám bác sĩ để loại trừ các nguy cơ tiềm ẩn.
Cách giảm sưng phù chân cho mẹ bầu
Nếu mẹ bầu bị sưng phù nhẹ, có một số cách đơn giản giúp mẹ cảm thấy dễ chịu hơn:
- Nâng chân cao: Khi ngồi, mẹ có thể kê chân lên ghế hoặc gối để giúp máu lưu thông tốt hơn.
- Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp loại bỏ lượng muối dư thừa trong cơ thể, giảm tình trạng sưng phù.
- Hạn chế đứng hoặc ngồi lâu: Nếu công việc yêu cầu mẹ phải đứng lâu, hãy dành thời gian đi lại nhẹ nhàng để máu lưu thông tốt hơn.
- Mặc trang phục rộng rãi, thoải mái: Tránh quần áo bó sát, đặc biệt là ở vùng bụng và chân.
- Massage nhẹ nhàng: Xoa bóp chân nhẹ nhàng có thể giúp giảm sưng và cải thiện lưu thông máu.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga cho bà bầu hoặc bơi lội là những hoạt động tốt giúp giảm sưng phù.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, tăng cường rau xanh, hoa quả và thực phẩm giàu kali như chuối, khoai lang, bơ để giúp cân bằng dịch trong cơ thể.
- Mang vớ y khoa: Nếu mẹ bị sưng phù nhiều, vớ y khoa có thể giúp hỗ trợ lưu thông máu và giảm sưng hiệu quả.
Khi nào mẹ nên đến Bệnh viện Quốc tế Phương Châu để kiểm tra?
Mẹ bầu nên đến khám bác sĩ ngay nếu có các dấu hiệu sau:
- Sưng phù nghiêm trọng, xuất hiện đột ngột
- Chỉ sưng một chân, kèm theo đau nhức, da đỏ
- Sưng kèm theo đau đầu, hoa mắt, tăng huyết áp
- Khó thở hoặc cảm thấy tức ngực
Tại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa sản với hệ thống chẩn đoán hiện đại sẽ giúp mẹ theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe trong thai kỳ, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Quý khách hàng có thể đặt lịch khám bệnh TẠI ĐÂY hoặc gọi đến tổng đài 1900 545466 để được hỗ trợ thông tin.