Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi BS. Phan Thị Thanh Hằng, Khoa khám bệnh Sản Phụ khoa, BVQT Phương Châu
1/ ĐỊNH NGHĨA:
U xơ dưới niêm mạc là một loại u xơ tử cung, trong đó khối u phát triển từ lớp cơ tử cung và hướng vào trong lòng tử cung, dưới lớp niêm mạc tử cung. Nó có thể gây ra các triệu chứng như rong kinh, cường kinh, đau bụng, và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
2/ NGUYÊN NHÂN HÌNH THÀNH:
Nguyên nhân chính xác gây u xơ tử cung dưới niêm mạc vẫn chưa được xác định rõ, nhưng các yếu tố như hormone estrogen và progesterone, di truyền, và các yếu tố khác như béo phì, các bệnh lý phụ khoa, và lối sống có thể đóng vai trò trong sự phát triển của khối u.
3/ TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP:
a/ Ảnh hưởng của u xơ tử cung dưới niêm mạc đối với phụ nữ không mang thai
- Rong kinh, cường kinh: Lượng máu kinh ra nhiều và kéo dài hơn bình thường.
- Đau bụng: Cơn đau có thể xuất hiện ở vùng bụng dưới hoặc vùng thắt lưng.
- Vô sinh, sảy thai: U xơ có thể gây khó khăn trong việc thụ thai hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai.
- Rối loạn tiểu tiện: Khối u xơ dưới niêm mạc phát triển to ra gây chèn ép các bộ phận lân cận như bàng quang, dẫn tới bí tiểu, tiểu rắt hay gây nên tình trạng táo bón.
- Những triệu chứng trên thường kéo dài và gây ra ảnh hưởng đến cuộc sống của phụ nữ. Hơn nữa, mất máu nhiều trong kỳ kinh sẽ dẫn tới tình trạng mệt mỏi, chóng mặt, ngất và thậm chí có thể gây tử vong. Ngoài ra, thiếu máu kéo dài còn dẫn tới biến chứng liên quan tới các bệnh tim mạch,...
b/ Ảnh hưởng của u xơ tử cung dưới niêm mạc đối với phụ nữ mang thai:
Khi khối u xơ tử cung dưới niêm mạc phát triển chèn ép tử cung làm cho không gian để thai nhi phát triển bị hạn hẹp lại và lớp nội mạc tử cung phát triển không đầy đủ nên có thể gây tăng nguy cơ: sinh non, sẩy thai, thai lưu, thai nhi kém phát triển, khó khăn cho việc sinh nở, nhau bám vị trí bất thường, vỡ u, viêm nhiễm,...
4/ PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN HIỆN NAY:
Hiện nay, chẩn đoán u xơ dưới niêm mạc (u xơ nằm dưới lớp niêm mạc tử cung) thường sử dụng các phương pháp hình ảnh như siêu âm (đặc biệt là siêu âm bơm nước muối sinh lý hoặc siêu âm qua ngả âm đạo). Ngoài ra, có thể sử dụng phương pháp nội soi tử cung để trực tiếp quan sát u xơ tử cung dưới niêm mạc nghi ngờ và nếu cần, để sinh thiết hoặc cắt bỏ u xơ nhỏ. Chụp MRI thường được thực hiện nếu siêu âm hoặc các yếu tố khác (ví dụ: tình trạng phát triển nhanh chóng của u xơ tử cung, khối u cố định ở vùng chậu) gợi ý chẩn đoán về một biến thể của u cơ trơn (ví dụ: khối u cơ trơn có khả năng ác tính chưa rõ ràng) hoặc khối u ác tính ở tử cung (ví dụ: sarcom cơ trơn). Chụp MRI cũng thường được sử dụng cho bệnh nhân trước khi cắt bỏ u xơ tử cung để xác định vị trí u xơ.
5/ KHI NÀO CẦN ĐIỀU TRỊ U XƠ TỬ CUNG DƯỚI NIÊM:
Cần điều trị u xơ dưới niêm mạc tử cung khi nó gây ra các triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như rong kinh, rong huyết, đau bụng dưới, hoặc khi khối u lớn gây chèn ép các cơ quan khác hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
U xơ tử cung dưới niêm vị trí 0,1,2( theo FIGO)
6/ BIẾN CHỨNG NẾU KHÔNG ĐIỀU TRỊ KỊP THỜI:
Nếu không điều trị u xơ dưới niêm mạc kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như thiếu máu, chèn ép các cơ quan lân cận, xoắn khối u, nhiễm khuẩn, hiếm muộn, sinh non, sẩy thai, thai lưu, thai nhi kém phát triển, khó khăn cho việc sinh nở, nhau bám vị trí bất thường, vỡ u, viêm nhiễm,..., thậm chí là ung thư hóa.
7/ LƯU Ý THEO DÕI VÀ CHĂM SÓC SAU ĐIỀU TRỊ:
Sau điều trị u xơ dưới niêm mạc, việc theo dõi và chăm sóc tại nhà rất quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra nhanh. Người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh, giữ vệ sinh sạch sẽ vùng kín, và tái khám đúng lịch hẹn. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng hợp lý và tâm lý thoải mái cũng đóng vai trò quan trọng. Kiêng quan hệ tình dục trong khoảng thời gian theo chỉ định của bác sĩ (thường là 4-6 tuần) để vết mổ hồi phục hoàn toàn.