Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi BS. CKI. Nguyễn Đức Vinh – Bác sĩ khám và điều trị khoa Nhi, BVQT Phương Châu
Hiện nay, số ca trẻ em bị viêm phổi nặng do virus đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là ở khu vực TP. Hồ Chí Minh đã ghi nhận nhiều trường hợp thực tế trẻ viêm phổi nhập viện. Ba mẹ cần chủ động theo dõi sức khỏe của con liên tục để tránh mắc bệnh viêm phổi nặng và đưa con đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường.

1. Viêm Phổi Do Virus Ở Trẻ Là Gì?
Viêm phổi do virus là tình trạng nhiễm trùng tại phổi, gây viêm và làm suy giảm chức năng hô hấp. Ở trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện khiến các virus như virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm, parainfluenza... dễ dàng tấn công phổi.
2. Nguyên Nhân Gây Viêm Phổi Do Virus Ở Trẻ
Các loại virus gây viêm phổi ở trẻ thường gặp bao gồm:
- Virus hợp bào hô hấp (RSV): Nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ dưới 2 tuổi.
- Virus cúm (Influenza): Thường xuất hiện trong mùa lạnh, có thể gây biến chứng viêm phổi.
- Virus Parainfluenza: Gây ra các bệnh lý hô hấp như viêm phế quản và viêm phổi.
- Adenovirus: Có thể gây viêm phổi, viêm họng và viêm kết mạc.
- Virus xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp, lây lan từ giọt bắn của người nhiễm hoặc tiếp xúc với đồ vật bị nhiễm virus.
3. Dấu Hiệu Trẻ Bị Viêm Phổi Do Virus
Những dấu hiệu cảnh báo trẻ có thể bị viêm phổi do virus bao gồm:
- Sốt: Trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao (trên 39°C).
- Ho khan hoặc ho có đờm: Ban đầu thường là ho khan, sau đó có thể chuyển thành ho có đờm.
- Khó thở : Trẻ có dấu hiệu thở nhanh, thở khò khè hoặc thở bất thường (thở rít, thở rên, thở không đều, hoắc có cơn ngưng thở ở trẻ sơ sinh trẻ nhỏ).
- Thở co kéo: phần hõm trên ức, các khoản gian sườn bị co kéo rõ khi trẻ hít vào.
- Rút lõm lồng ngực: Phần dưới của lồng ngực (nơi tiếp giáp giữa bụng với ngực) bị lõm vào khi trẻ hít vào.
- Ngủ li bì, mệt mỏi: Trẻ mệt mỏi, bỏ bú, ăn kém hoặc ngủ li bì.
- Tím tái: Nếu tình trạng nặng, môi và đầu ngón tay có thể chuyển màu tím.
4. Cách Chẩn Đoán Viêm Phổi Do Virus Ở Trẻ
Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên các phương pháp sau:
- Thăm khám lâm sàng: Kiểm tra triệu chứng ho, nhịp thở, và dấu hiệu rút lõm lồng ngực hoặc thở co kéo.
- Nghe phổi: Bác sĩ sử dụng ống nghe để phát hiện âm thở bất thường (thường là rale ẩm ngáy).
- Xét nghiệm máu: Giúp xác định nhiễm trùng thứ phát.
- Chụp X-quang ngực: Hình ảnh phổi giúp phát hiện tổn thương phổi.
- Dịch hô hấp: test nhanh hoặc PCR để xác định tác nhân virus (tùy từng trường hợp có thể để lựa chọn thực hiện hoặc không)
5. Phương Pháp Điều Trị Viêm Phổi Do Virus Ở Trẻ
Hiện nay, không có thuốc điều trị đặc hiệu cho viêm phổi do virus. Phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng và tăng cường sức đề kháng của trẻ:
- Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Giữ thông thoáng đường thở: Hút dịch mũi cho trẻ để tránh tình trạng tắc nghẽn.
- Cung cấp nước: Đảm bảo trẻ bú đủ sữa mẹ hoặc uống nước (với trẻ lớn hơn 6 tháng).
- Tăng cường dưỡng chất: Bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ thông qua bữa ăn.
- Theo dõi nhịp thở: Nếu trẻ có dấu hiệu thở nhanh, khó thở, cần đưa trẻ đi khám ngay.
Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới, ngưỡng thở nhanh:
- Trẻ < 2 tháng : trên 60 lần/phút
- Trẻ 2 tháng – 12 tháng: trên 50 lần/phút
- Trẻ 12 tháng – dưới 5 tuổi: trên 40 lần/phút
Với các trường hợp nặng (trẻ li bì, tí, tái, thở rút lõm lồng ngực năng, thở rên, thở không đều hoặc có cơn ngưng thở), trẻ có thể cần được nhập viện để thở oxy hoặc điều trị tại phòng hồi sức.
6. Cách Phòng Ngừa Viêm Phổi Do Virus Ở Trẻ
Phòng ngừa viêm phổi do virus là ưu tiên hàng đầu để bảo vệ trẻ, đặc biệt là trong mùa dịch bệnh hô hấp.
- Tiêm phòng cúm và phế cầu: Giúp bảo vệ trẻ khỏi các virus nguy hiểm.
- Giữ ấm cơ thể trẻ: Mặc đủ ấm và giữ nhiệt độ phòng ổn định.
- Vệ sinh sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên cho trẻ và người chăm sóc.
- Tránh xa nguồn lây nhiễm: Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người hoặc tiếp xúc với người có triệu chứng hô hấp.
- Tăng cường miễn dịch tự nhiên: Nuôi con bằng sữa mẹ giúp trẻ có sức đề kháng tốt hơn.
7. Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đến Bệnh Viện?
Ba mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu thấy những dấu hiệu sau:
- Trẻ thở nhanh theo tuổi hoặc thở khó, khò khè.
- Ngực rút lõm rõ rệt khi trẻ thở.
- Trẻ tím tái, môi tím, ngón tay xanh tím.
- Trẻ sốt cao kéo dài không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
- Trẻ bỏ bú hoặc lười ăn, mệt mỏi/li bì, khó đánh thức.
Viêm phổi do virus là bệnh lý hô hấp phổ biến và nguy hiểm ở trẻ nhỏ. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm. Để phòng ngừa, ba mẹ cần tuân thủ các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ, đảm bảo trẻ được tiêm ngừa đầy đủ và giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. Nếu trẻ có dấu hiệu thở khó, rút lõm lồng ngực, sốt cao không hạ, hãy đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Nhi khoa Phương Châu - Người bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình chăm sóc sức khỏe con yêu của bạn. Ba mẹ đặt lịch hẹn khám qua Hotline đặt lịch khám 0907 939 346 hoặc link đăng kí: 👉 https://bit.ly/PCDatlichkham
☎️ Tổng đài Phương Châu: 1900 54 54 66 (Hỗ trợ 24/7) sẵn lòng hỗ trợ gia đình thông tin cần thiết.