Tinh hoàn ẩn ở người lớn là tình trạng không hiếm gặp như nhiều người vẫn nghĩ. Đây là hệ quả của việc không được phát hiện và điều trị tinh hoàn ẩn từ thời thơ ấu. Điều đáng lo ngại là nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi đã gặp biến chứng nặng như vô sinh hoặc ung thư tinh hoàn. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm và cách xử trí hiệu quả.
Bài viết được cố vấn nội dung bởi BS. Võ Anh Kiệt, Chuyên khoa Ngoại niệu - Nam Khoa, BVQT Phương Châu.
Tinh hoàn ẩn ở người lớn không phải hiếm gặp nhưng vẫn chưa được quan tâm đúng mức
Tinh hoàn ẩn ở người lớn là gì?
Tinh hoàn ẩn là tình trạng một hoặc cả hai tinh hoàn không nằm trong bìu như bình thường mà “mắc kẹt” ở vùng bẹn, ống bẹn hoặc thậm chí trong ổ bụng. Thông thường, tinh hoàn sẽ xuống bìu vào những tháng cuối thai kỳ, tuy nhiên khoảng 1% bé trai trên 1 tuổi vẫn còn tinh hoàn ẩn, theo thống kê của Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (AUA).
Nếu không được can thiệp sớm (trước 12 – 18 tháng tuổi), tinh hoàn sẽ tiếp tục nằm sai vị trí đến tuổi trưởng thành. Khi đó, việc điều trị sẽ phức tạp hơn nhiều và để lại hậu quả nặng nề hơn.
Thực trạng tinh hoàn ẩn ở người lớn hiện nay
Tại Việt Nam, các bác sĩ chuyên khoa Nam học – Tiết niệu đã ghi nhận nhiều trường hợp nam giới đến khám vô sinh mới phát hiện tinh hoàn ẩn từ nhỏ chưa được điều trị. Trong số đó, không ít người đã bước qua tuổi 20.
Nguyên nhân phát hiện muộn tinh hoàn ẩn chủ yếu là do:
- Thiếu kiểm tra sức khỏe định kỳ.
- Phụ huynh không quan sát kỹ khi trẻ còn nhỏ.
- Ngại ngùng, tự ti khi nhận ra bất thường.
Thực tế tại BVQT Phương Châu từng tiếp nhận trường hợp nam thanh niên 19 tuổi, phát hiện tinh hoàn ẩn bên trái trong ổ bụng khi đi khám hiếm muộn. Qua nội soi, tinh hoàn này đã teo nhỏ và xuất hiện mô bất thường. Bác sĩ đã chỉ định cắt bỏ kịp thời để ngăn ngừa ung thư tiến triển.
Tinh hoàn ẩn ở người lớn có nguy hiểm không?
Tình trạng này không chỉ gây khó chịu về mặt hình thể, mà còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:
1. Nguy cơ ung thư tinh hoàn
Nam giới bị tinh hoàn ẩn có nguy cơ ung thư tinh hoàn cao gấp 4–10 lần so với người bình thường. Nguy cơ càng cao nếu tinh hoàn nằm trong ổ bụng và không được theo dõi.
Đặc biệt, ung thư tinh hoàn là loại ung thư thường gặp nhất ở nam giới trong độ tuổi 20–40. Khi phát hiện muộn, tỷ lệ điều trị thành công sẽ giảm mạnh.
2. Vô sinh và suy giảm nội tiết
Tinh hoàn là nơi sinh sản tinh trùng và sản xuất testosterone – hormone sinh dục nam. Khi tinh hoàn nằm trong môi trường nhiệt độ cao (ổ bụng), quá trình sinh tinh sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến:
- Tinh trùng yếu, ít hoặc không có.
- Rối loạn cương dương, giảm ham muốn tình dục.
Nhiều trường hợp chỉ được chẩn đoán khi đến khám hiếm muộn. Lúc này, khả năng phục hồi thường rất hạn chế, phải nhờ đến các phương pháp hỗ trợ sinh sản hoặc hiến tinh trùng.
Dấu hiệu nhận biết tinh hoàn ẩn ở người lớn
Dù là người trưởng thành, bạn vẫn có thể phát hiện tinh hoàn ẩn qua các dấu hiệu:
- Một bên bìu lép rõ rệt so với bên còn lại.
- Không sờ thấy tinh hoàn trong bìu.
- Cảm giác tức nhẹ vùng bẹn – bụng dưới.
- Khó chịu khi quan hệ tình dục, tự ti về hình thể.
Trong một số ca, chỉ được phát hiện khi làm siêu âm hoặc chụp MRI bụng.
Khi nào cần phẫu thuật tinh hoàn ẩn ở người lớn?
Phẫu thuật nên thực hiện càng sớm càng tốt ngay khi chẩn đoán được tinh hoàn ẩn ở người lớn. Mục tiêu bao gồm:
- Đưa tinh hoàn về đúng vị trí giải phẫu.
- Giảm nguy cơ ung thư tinh hoàn.
- Dễ dàng theo dõi và xử trí kịp thời nếu có biến chứng.
Tuy nhiên, nếu tinh hoàn đã teo nhỏ, không còn chức năng, bác sĩ sẽ chỉ định cắt bỏ để tránh nguy cơ chuyển thành ung thư.
Các phương pháp điều trị hiện nay
1. Phẫu thuật hạ tinh hoàn
- Dành cho trường hợp tinh hoàn còn kích thước và mạch máu nuôi tốt.
- Thực hiện qua mổ mở hoặc mổ nội soi tùy vị trí tinh hoàn.
- Hồi phục sau 1–2 tuần, ít đau và có thể ra viện sớm.
2. Cắt bỏ tinh hoàn
- Chỉ định khi tinh hoàn không còn chức năng hoặc có dấu hiệu nghi ngờ ác tính.
- Có thể đặt tinh hoàn nhân tạo để phục hồi thẩm mỹ.
3. Theo dõi và hỗ trợ nội tiết
Với những người bị cắt tinh hoàn hai bên, bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp testosterone thay thế để đảm bảo phát triển bình thường.
Có thể sinh con được không nếu bị tinh hoàn ẩn?
Nếu chỉ bị một bên và bên còn lại hoạt động tốt, khả năng sinh sản vẫn có thể duy trì. Tuy nhiên, nếu cả hai bên bị ảnh hưởng, khả năng sinh sản tự nhiên gần như không còn. Một số trường hợp có thể lấy tinh trùng bằng kỹ thuật vi phẫu từ mô tinh hoàn còn lại để thực hiện thụ tinh ống nghiệm (IVF), nhưng tỉ lệ thành công không cao.
Đừng để sự chủ quan đánh mất cơ hội làm cha
Tinh hoàn ẩn ở người lớn thường bị bỏ qua trong các cuộc khám sức khỏe định kỳ hoặc bị nhầm lẫn với teo tinh hoàn bẩm sinh. Việc trì hoãn điều trị chỉ khiến nguy cơ biến chứng tăng cao. Hãy chủ động khám nếu bạn:
- Cảm thấy vùng bìu không đều.
- Có dấu hiệu rối loạn sinh lý.
- Đang trong hành trình tìm kiếm con mà chưa có kết quả.
Tinh hoàn ẩn ở người lớn không đơn thuần là dị tật bẩm sinh bị bỏ sót, mà là một nguy cơ y tế nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, nội tiết và cả tính mạng. Phát hiện và điều trị kịp thời không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn duy trì chất lượng sống và khả năng làm cha. Nếu bạn có dấu hiệu mắc tinh hoàn ẩn hoặc cần tư vấn chuyên sâu, ba mẹ có thể đưa bé đến phòng khám Ngoại Niệu - Nam khoa Phương Châu để được bác sĩ khám và điều trị sớm hoặc can thiệp phẫu thuật khi cần thiết.
Quý khách hàng có thể đặt lịch hẹn khám TẠI ĐÂY hoặc gọi đến Tổng đài Phương Châu 1900 54 54 66 để được hỗ trợ thông tin.