Viêm tai giữa (VTG) là một trong những bệnh lý tai mũi họng thường gặp ở cả trẻ em lẫn người lớn. Tuy không quá nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời, nhưng VTG lại tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu chủ quan. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm tai giữa là gì? Làm sao để phòng bệnh hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ và dễ hiểu nhất.
Bài viết được cố vấn nội dung bởi BS. CKII. Nguyễn Thanh Phương, Trưởng Trung tâm Tai Mũi Họng, BVQT Phương Châu.
Viêm tai giữa là bệnh lý phổ biến thường gặp ở cả trẻ em lẫn người lớn
Viêm tai giữa là gì?
Viêm tai giữa tình trạng viêm niêm mạc tai giữa kèm theo sự có mặt của tiết dịch trong hòm nhĩ. Đây là bệnh lý thường gặp ở cả trẻ em và người lớn, đặc biệt phổ biến ở trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi.
Khi viêm mũi họng , dịch dễ ứ động ở vùng vòm mũi họng gây nên tình trạng phù về gây tắc nghẽn vòi nhĩ, dẫn đến giảm áp xuất trong tai giữa gây nên tình trạng viêm và tiết dịch tai giữa. Lâu dần dịch bị bội nhiễm gây ứ dịch trong tai giữa. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như thủng màng nhĩ, giảm thính lực, hoặc viêm tai xương chũm.
Nguyên nhân gây bệnh
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ viêm tai giữa. Một trong những nguyên nhân chính là do vi khuẩn hoặc virus tấn công vào ống Eustachian – bộ phận nối tai giữa với vòm họng. Khi bị tắc nghẽn, dịch không thoát ra ngoài được và dẫn đến nhiễm trùng.
Các nguyên nhân khác bao gồm:
- Cảm lạnh, cúm hoặc viêm mũi họng kéo dài.
- Trẻ bú bình sai tư thế.
- Môi trường sống có nhiều khói bụi hoặc khói thuốc.
- Dị ứng thời tiết.
- Hệ miễn dịch suy yếu.
Triệu chứng của viêm tai giữa
Triệu chứng VTG ở trẻ em và người lớn có thể khác nhau. Tuy nhiên, một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Đau tai
- Sốt cao.
- Chảy dịch tai có mùi hôi.
- Mất thính lực tạm thời.
- Quấy khóc, khó chịu ở trẻ nhỏ.
- Rối loạn giấc ngủ.
Ở trẻ nhỏ, vì chưa biết nói nên việc phát hiện viêm tai giữa thường dựa vào hành vi như liên tục kéo tai, cáu gắt bất thường hoặc chán ăn.
Viêm tai giữa có nguy hiểm không?
Viêm tai giữa nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng:
- Thủng màng nhĩ: Khi dịch mủ tích tụ quá nhiều, màng nhĩ có thể bị vỡ.
- Suy giảm thính lực: VTG mãn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng nghe lâu dài.
- Viêm tai xương chũm: Nhiễm trùng lan rộng, gây đau đầu, sốt cao, sưng sau tai.
- Viêm màng não: Là biến chứng nặng nề, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
Vì vậy, đừng chủ quan với VTG. Việc tầm soát và điều trị sớm là điều quan trọng.
Phân loại
Viêm tai giữa cấp tính
Là tình trạng VTG mới xuất hiện, thường kèm theo sốt, đau tai dữ dội và chảy dịch. Thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
Viêm tai giữa mạn tính
Là dạng bệnh kéo dài hoặc tái đi tái lại nhiều lần. Biểu hiện thường không rầm rộ nhưng dễ gây biến chứng nguy hiểm.
Viêm tai giữa ứ dịch
Tai giữa chứa dịch nhưng không có mủ hay có mủ dấu hiệu nhiễm trùng nặng. Nếu để lâu có thể ảnh hưởng thính lực.
Cách chẩn đoán viêm tai giữa
Bác sĩ sẽ khám tai bằng đèn soi tai để đánh giá màng nhĩ và lượng dịch bên trong tai giữa. Trường hợp nghi ngờ VTG nặng, có thể cần làm thêm các xét nghiệm như:
- Đo thính lực.
- Nội soi tai mũi họng.
- Chụp CT vùng tai – xương chũm nếu nghi có biến chứng.
Phác đồ điều trị
Tùy vào mức độ viêm tai giữa, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:
- Kháng sinh: Dành cho trường hợp viêm do vi khuẩn hoặc biến chứng mủ.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
- Rửa tai, hút dịch: Loại bỏ dịch viêm giúp giảm áp lực lên màng nhĩ.
- Phẫu thuật đặt ống thông khí: Áp dụng cho trẻ bị VTG tái phát nhiều lần hoặc có dịch dai dẳng.
Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý nhỏ thuốc vào tai mà không có chỉ định bác sĩ, vì có thể gây hại cho màng nhĩ.
Cách phòng ngừa viêm tai giữa hiệu quả
- Vệ sinh mũi họng hằng ngày bằng nước muối sinh lý.
- Không để trẻ bú bình khi nằm ngửa.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc khói thuốc.
- Giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi.
- Điều trị triệt để các bệnh lý tai mũi họng liên quan như viêm xoang, viêm mũi dị ứng.
Đặc biệt, cha mẹ cần lưu ý theo dõi trẻ khi có dấu hiệu cảm lạnh, sốt, ho kéo dài. Đây là thời điểm dễ khởi phát VTG nếu không được kiểm soát tốt.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Hãy đưa trẻ hoặc người thân đến bác sĩ ngay nếu có các dấu hiệu sau:
- Đau tai kéo dài quá 48 giờ.
- Sốt cao không hạ sau 2 ngày.
- Chảy dịch tai có mùi hoặc có máu.
- Nghe kém rõ rệt.
- Trẻ nhỏ quấy khóc, khó ngủ kéo dài.
Việc phát hiện và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn chặn bệnh tiến triển xấu và hoặc gây biến chứng.
Viêm tai giữa có lây không?
Câu trả lời là KHÔNG. Bản thân VTG không lây truyền từ người này sang người khác. Tuy nhiên, virus hoặc vi khuẩn gây viêm họng, cảm lạnh, những yếu tố gián tiếp dẫn đến VTG lại có khả năng lây. Vì vậy, tránh tiếp xúc gần với người đang nhiễm siêu vi là điều nên làm.
Viêm tai giữa là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm và đúng cách. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, việc quan sát các dấu hiệu bất thường liên quan đến tai rất quan trọng để phòng biến chứng. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng nghi ngờ VTG, hãy liên hệ ngay Trung tâm Tai Mũi Họng – BVQT Phương Châu để được thăm khám bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Quý khách hàng có thể đặt lịch hẹn khám TẠI ĐÂY hoặc gọi đến tổng đài 1900 54 54 66 để được hỗ trợ tư vấn.