Cố vấn chuyên môn bài viết: BS. Trần Quốc Huy - BS Sản Phụ khoa, BVQT Phương Châu
1. Nhiễm GBS Là Gì?
Liên cầu khuẩn nhóm B (Group B Streptococcus – GBS) là một loại vi khuẩn thường trú trong đường ruột, đường tiết niệu và sinh dục của con người, không gây hại cho người lớn khỏe mạnh. Tuy nhiên, đối với phụ nữ mang thai, GBS có thể gây rủi ro cho thai nhi, đặc biệt là trong quá trình sinh thường qua đường âm đạo, do bé có nguy cơ bị nhiễm khuẩn từ mẹ.
Mặc dù chỉ khoảng 10-30% phụ nữ mang thai bị nhiễm GBS, nhưng nguy cơ này đủ để bác sĩ khuyến nghị xét nghiệm GBS cho tất cả phụ nữ mang thai ở tuần 35-37 của thai kỳ. Điều này giúp xác định xem mẹ có nhiễm GBS không và có cần điều trị dự phòng trong quá trình sinh không.
2. Tại Sao Nhiễm GBS Lại Nguy Hiểm?
Nếu mẹ nhiễm GBS, em bé có nguy cơ bị nhiễm trùng từ mẹ trong quá trình sinh nở. Nhiễm GBS ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu và trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tử vong. Trẻ sơ sinh bị nhiễm GBS có thể xuất hiện các triệu chứng ngay sau khi sinh hoặc trong vài tuần đầu đời.
3. Dấu Hiệu Nhiễm GBS Trong Thai Kỳ
Thông thường, phụ nữ mang thai nhiễm GBS không có dấu hiệu cụ thể nào, vì vi khuẩn này không gây triệu chứng ở người lớn. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể xuất hiện nhiễm trùng đường tiết niệu do GBS với các dấu hiệu như:
- Tiểu buốt, tiểu rát
- Đau vùng bụng dưới
- Nước tiểu có mùi hoặc màu sắc bất thường
Nếu mẹ có các triệu chứng này, cần báo ngay cho bác sĩ để được xét nghiệm và điều trị.
4. Xét Nghiệm GBS Khi Nào Và Như Thế Nào?
Xét nghiệm GBS thường được thực hiện ở tuần 35-37 của thai kỳ bằng cách lấy mẫu dịch âm đạo và trực tràng. Đây là quy trình đơn giản, không gây đau và không có tác dụng phụ. Kết quả xét nghiệm sẽ cho biết mẹ có nhiễm GBS hay không. Nếu xét nghiệm dương tính với GBS, mẹ sẽ cần được theo dõi và chuẩn bị kỹ lưỡng khi sinh để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm cho em bé.
5. Mẹ Nhiễm GBS Cần Chuẩn Bị Gì Khi Sinh?
Nếu mẹ đã xét nghiệm và xác nhận nhiễm GBS, hãy chuẩn bị sẵn sàng và làm theo các hướng dẫn dưới đây để bảo vệ an toàn cho mẹ và bé:
5.1. Trao Đổi Với Bác Sĩ Về Phác Đồ Điều Trị
Điều quan trọng nhất là mẹ cần trao đổi cụ thể với bác sĩ về phác đồ điều trị dự phòng khi sinh. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ khuyến nghị mẹ sử dụng kháng sinh truyền tĩnh mạch trong quá trình chuyển dạ để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho bé. Kháng sinh sẽ được truyền liên tục cho đến khi bé chào đời.
5.2. Lên Kế Hoạch Sinh Nở Tại Bệnh Viện Có Đủ Điều Kiện Y Tế
Khi bị nhiễm GBS, mẹ nên chọn sinh tại bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị y tế và đội ngũ bác sĩ chuyên môn để đảm bảo an toàn tối đa. Bệnh viện cần có khả năng theo dõi sát sao và can thiệp kịp thời nếu bé có dấu hiệu nhiễm trùng sau sinh.
5.3. Chuẩn Bị Hồ Sơ Sức Khỏe Đầy Đủ
Mang theo các hồ sơ sức khỏe liên quan, đặc biệt là kết quả xét nghiệm GBS khi nhập viện. Điều này giúp bác sĩ và nhân viên y tế có đủ thông tin để chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho bé trong quá trình sinh.
5.4. Tuân Thủ Các Hướng Dẫn Của Bác Sĩ
Trong quá trình chuyển dạ, mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt là khi sử dụng kháng sinh. Nếu mẹ sinh con trong thời gian quá ngắn mà không kịp sử dụng đủ liều kháng sinh, bác sĩ sẽ có các biện pháp kiểm tra sức khỏe bé sau sinh để đảm bảo an toàn.
6. Các Biện Pháp Ngăn Ngừa GBS Cho Em Bé Sau Sinh
Ngay cả khi mẹ đã tuân thủ đầy đủ các biện pháp phòng ngừa trong quá trình sinh, việc theo dõi sức khỏe của bé sau sinh vẫn rất quan trọng. Bác sĩ sẽ kiểm tra bé thường xuyên trong vài ngày đầu để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu nào của nhiễm trùng GBS.
6.1. Theo Dõi Triệu Chứng Nhiễm GBS Ở Bé
Sau khi sinh, các triệu chứng nhiễm GBS ở trẻ có thể xuất hiện trong vòng vài giờ hoặc vài tuần. Các dấu hiệu mẹ cần chú ý bao gồm:
- Bé quấy khóc, khó chịu không rõ nguyên nhân
- Thở nhanh, khó thở
- Sốt cao hoặc nhiệt độ cơ thể thấp bất thường
- Bú kém hoặc bỏ bú
- Da xanh xao hoặc vàng bất thường
Nếu bé có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế ngay lập tức để được kiểm tra và điều trị.
6.2. Tiêm Phòng Đầy Đủ Cho Bé
Sau khi sinh, đảm bảo rằng bé được tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo khuyến nghị để tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn khác.
7. Mẹ Nhiễm GBS Và Các Biện Pháp Tự Chăm Sóc
Ngoài việc tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ, mẹ cũng có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc để duy trì sức khỏe và giúp cơ thể phục hồi sau sinh:
- Uống đủ nước và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng quá mức.
Nhiễm GBS trong thai kỳ có thể gây lo lắng cho nhiều mẹ bầu, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đúng hướng dẫn y khoa, mẹ hoàn toàn có thể sinh nở an toàn và bảo vệ bé khỏi nguy cơ nhiễm trùng. Nếu xét nghiệm dương tính với GBS, mẹ hãy bình tĩnh và làm theo hướng dẫn của bác sĩ, lựa chọn bệnh viện uy tín có đội ngũ y bác sĩ chuyên môn để có một quá trình sinh an toàn nhất.
Tổng đài 1900 54 54 66 sẵn lòng hỗ trợ gia đình thông tin cần thiết.