Đột quỵ não (tai biến mạch máu não) được ví như “kẻ cướp thầm lặng” vì xảy ra bất ngờ và có thể để lại nhiều di chứng nặng nề. Tuy nhiên, nếu được chăm sóc đúng cách, người bệnh vẫn có cơ hội phục hồi, tái hòa nhập cuộc sống và giảm thiểu nguy cơ tái phát. Bên cạnh phác đồ điều trị y khoa, chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học đóng vai trò vô cùng quan trọng, hỗ trợ quá trình hồi phục và nâng cao chất lượng sống.
Bài viết được cố vấn nội dung chuyên môn bởi BS. CKI. Lâm Thị Diểu, Trung tâm Nội tiết, BVQT Phương Châu.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học đóng vai trò quan trọng trong hồi phục và nâng cao chất lượng sống cho người sau đột quỵ não
Nguyên tắc chung trong ăn uống sau đột quỵ
Chế độ ăn uống đóng vai trò thiết yếu giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường... và hỗ trợ phục hồi chức năng não bộ. Trước khi xây dựng thực đơn, người bệnh cần nhớ những nguyên tắc cơ bản:
- Ăn nhạt: Hạn chế muối (dưới 5g/ngày) nhằm kiểm soát huyết áp, giảm áp lực lên mạch máu não.
- Giảm chất béo xấu: Nói không với mỡ động vật, nội tạng, đồ chiên rán để tránh tăng cholesterol, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
- Tăng rau xanh và trái cây tươi: Bổ sung chất xơ, vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào thần kinh.
- Chia nhỏ bữa ăn: 4-5 bữa/ngày, giúp người bệnh dễ tiêu hóa, duy trì năng lượng và ổn định đường huyết.
- Uống đủ nước: Khoảng 1,5 – 2 lít/ngày, tùy tình trạng bệnh lý, để duy trì tuần hoàn máu tốt.
Các món ăn nên ăn
Bên cạnh nguyên tắc chung, việc lựa chọn món ăn phù hợp sẽ giúp người bệnh dễ dàng duy trì chế độ ăn kiêng và tăng cảm giác ngon miệng. Một số gợi ý món ăn an toàn và hỗ trợ phục hồi:
- Cháo loãng, súp mềm, cơm nát: Dễ nhai, nuốt và tiêu hóa, phù hợp với người còn yếu cơ hàm hoặc gặp khó khăn khi ăn.
- Rau luộc, rau hấp: Bí đỏ, cà rốt, rau ngót, mồng tơi... giúp bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ.
- Cá hấp, thịt gà bỏ da, thịt nạc luộc: Cung cấp protein chất lượng cao, hỗ trợ phục hồi mô và cơ.
- Đậu phụ, sữa đậu nành, hạt óc chó, hạnh nhân: Giúp giảm cholesterol xấu, giàu omega-3, hỗ trợ chức năng não.
- Trái cây mềm dễ tiêu: Chuối, bơ, cam, táo, đu đủ... giàu vitamin và khoáng chất, tốt cho hệ miễn dịch.
- Sữa ít béo, sữa dành riêng cho bệnh mạch máu não: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để phù hợp tình trạng sức khỏe.
Các loại thực phẩm hạn chế hoặc tránh sử dụng
Để tránh nguy cơ biến chứng và tái phát, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt việc hạn chế hoặc loại bỏ các thực phẩm không phù hợp. Danh sách các thực phẩm nên tránh gồm:
- Mỡ động vật, da gà, nội tạng, đồ chiên rán.
- Thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, mì gói, đồ hộp vì chứa nhiều muối và chất béo bão hòa.
- Dùng quá nhiều muối, nước mắm, bột ngọt làm tăng nguy cơ tăng huyết áp.
- Hạn chế tối đa bia rượu, thuốc lá và cà phê đặc vì có thể ảnh hưởng xấu đến mạch máu và khả năng hồi phục.
Sinh hoạt hằng ngày
Ngoài dinh dưỡng, lối sống sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong phục hồi chức năng và phòng ngừa tái phát. Người bệnh nên lưu ý:
- Nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đúng giờ để cơ thể phục hồi và giảm căng thẳng.
- Tập vận động nhẹ nhàng như đi bộ chậm, vận động tay chân theo hướng dẫn của bác sĩ phục hồi chức năng, giúp lưu thông máu và tránh teo cơ.
- Giữ tinh thần lạc quan, tránh stress kéo dài vì stress có thể làm tăng huyết áp và ảnh hưởng đến tuần hoàn não.
- Uống thuốc đúng chỉ định, không tự ý bỏ thuốc hay thay đổi liều lượng, cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi tiến trình hồi phục.
Hiểu đúng - Làm đúng giúp bệnh nhân sau đột quỵ hồi phục tốt hơn
Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý không chỉ hỗ trợ hồi phục sau đột quỵ mà còn giúp phòng ngừa tái phát hiệu quả. Việc thay đổi lối sống đòi hỏi sự kiên trì từ cả người bệnh và gia đình. Mỗi bữa ăn, mỗi bước vận động đều là một phần quan trọng giúp cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tại Trung tâm Nội tiết và Trung tâm Điều trị trong ngày Phương Châu, người bệnh có thể đến để được tư vấn, xây dựng chế độ dinh dưỡng và vận động phù hợp cho mọi độ tuổi hoặc khi có nhu cầu phòng ngừa và kiểm soát các bệnh lý mạn tính. Đừng ngần ngại chủ động chăm sóc sức khỏe ngay từ hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.
Quý khách hàng có thể đặt lịch hẹn khám TẠI ĐÂY. Hoặc gọi đến tổng đài 1900 545466 để được hỗ trợ tư vấn.